paint-brush
Big Tech ukax p’akintawayistu —¿Aka 3 Empresanakax mayamp mayachasipxaspati?ukata@gleams
370 ullart’awinaka
370 ullart’awinaka

Big Tech ukax p’akintawayistu —¿Aka 3 Empresanakax mayamp mayachasipxaspati?

ukata Lisa Kim8m2025/02/03
Read on Terminal Reader

Sinti jaya pachanakawa; Uñxatt’añataki

2023 maranx Epidemia de Soledad ukax uñt’ayasiwayi. Aka 3 costumbres ukanakax tecnología apnaqasa juk’amp sapakïkaspas ukhamaw jikxatasi, ukat aka 3 empresas tecnológicas ukanakax chiqa thakinkapxaspaw ukax samarañapataki. Ukampis kuna medidas proactivas ukanakas jukʼamp wakiskiriwa.
featured image - Big Tech ukax p’akintawayistu —¿Aka 3 Empresanakax mayamp mayachasipxaspati?
Lisa Kim HackerNoon profile picture

Terapeutajampi nayamp mä kunaw jikxatapxta, ukax nayranakajanx chiqakïnwa — sapakïñ jikxatatajax kunapachatix jaya chiqan irnaqañar ukat nómada-viaje ukar mayjt’awaykta ukhatpachaw jilxattawayxi, jaqinakan conexiones ukanakax medios en línea ukar atinisisaw walpun atinisi.


Nayan nómada viaje ukax tukusxän ukhas, internet tuqin costumbrenakajax janiw tukuskänti ukat kunats saparst’atäñ jikxatatajax semanan aleatorio pachanakanx jilxattawayi, kunapachatix janchi tuqit ayllunakamp muyuntatäkayäta ukhas jiskt’asis qhiparawayta.


Sapakïñax mä jan wali chuymanïñawa, jila partex llakisiñawa, saparstʼatäkaspas ukham amuyasiñataki . Sapakïñamp chikt’atäkchisa, ukampirus mayj mayjawa- mä dolor social ukhamaw uñt’ayasi – ukax mä percibido falta de conexión ukat intimidad ukampiw uñt’ayasi. Nayatakix sapakïñax mä laqʼakïkaspas ukhamawa, mä arunxa, janiw kunäkisa, jan uñjkaya ukat janirakiw uñjatäkiti, kun lurañsa lurktxa.


Uka sapakïñ usu

Estados Unidos markankir cirujano general, Dr. Vivek Murthy, sapakïñax mä epidemia ukhamaw sasaw 2023 maran yatiyäna, sapakïñax wali jach’a chuyma usuchjasiñawa, kunapachatix mä aski conexión munañasax jan phuqhatäki ukhaxa —ukat jichhürunakanx sapa pä jilïr jaqinakat mayniw ukham jikxatasi.


Jiwasan markasanx sapakïñ jikxatañax jilxattawayiwa, yatxatirinakax tecnología ukax juchanïpachati janicha uk yatxatañ munapxäna, ukatx tecnología ukax sapakïñax juk’amp jan walt’ayaspawa kunapachatix jan k’umara thakhinak apnaqatäki ukhaxa. Ukat empresanakax machaq usump nayrar sartañatakix machaq thakhinak amuyt’añ qalltapxäna.


Yuspajarañaw walja yatxatäwinakax uñacht’ayapxi, khitinakatix jaqi masimp chikt’atäpki ukat chuymapan k’umara jaqinakax tecnología tuqinx walja pachaw apst’asipxaspa —ukax uñacht’ayiwa, internet tuqinkañax janiw sapaki jikxatasiñatak destinatäñas sañ munkiti. Ukat negocios ukanakax capitalista ukhamäkchisa, yaqhip machaq yänak lurañ uñjapxäna, ukax samarañ yanapt’istaspa.


Ukhama, mä qawqha jan k’umara tecnología saräwinakat uñakipt’añäni, ukax sapakïñaruw puriyaspa, empresanakax tecnología apnaqapxi ukampiw ch’axwañ yanapt’apxi.


Kimsa Jan k’umara Tech Habitos Ukax Sapakïñ juk’amp jan walt’ayi

Kimsa jan k’umara tecnología apnaqañ tuqit yatxatañamp qalltañäni, ukax sapakïñ juk’amp jan walt’ayañ uñacht’ayatawa:

1. Comparación Social ukan Sipitapar jaquntaña

Medios sociales ukax mä jach’a álbum foto ukat video ukar uñtasitawa, ukax jaqinakan jakäwipan wali suma (jan ukax post-digno) chiqanakap uñacht’ayi, yaqhip pachax jan chiqpach contexto ukani. “Khitinakas chiqpachan internetankapxi uk yatiñax ch’amawa, ukat jaqinakatakix jupanakpachaw internet tuqin jikxatasiñax ch’amawa, ukat ukax sapakïñatakix mä receta ukhamawa”, sasaw Estados Unidos markan Cirujano General, Dr. Murthy jupax mä entrevistan arsuwayi.


Redes sociales ukax janiw sapa kutix amuyunakamar jan walt’aykiti, juk’ampirus yatiyawinak jikxatañataki jan ukax kusist’añanak jikxatañatakis apnaqasma. Ukampirus internet tuqin ukhamarak jan internet tuqin jaqinakax naturalmente mayninakamp chikancht’asipxi, uka sarnaqawix psicólogos ukanakax comparaciones sociales sasaw sapxi.


Ukhamat kunapachatix medios sociales ukanakax envidia ukar sartayapki ukat mä iyawsäw uñstayapxi, jumax janiw suma uñnaqt’anïktati, kusisitakïktati jan ukax wali uñt’atäktati khitinakatix internet tuqin uñjapkta ukhama - ukax juk’ampiw jayarst’ayi, manqhan conexiones uñstayañataki chiqpach auto uñacht’ayasa - mä ch’aman ch’amanchasa saparst’atäñ sensación ukat sapakïñ walpun jikxatasiña.

2. Mensajenak apayaniñar sinti atinisiña

Walja yatxatäwinakaw uñacht’ayi, directa interacciones digitales, sañäni, mensajes, teléfonos ukat videollamadas ukanakax sapakïñ jan sinti llakisiñampiw chikañchasi. Ukampis mensajenak apayaniñar sinti atinisiñax chiqpach conexiones jan utjkchi ukhaxa, sapakïñaw jukʼamp jilxattaspa.


Taqinipuniw mä llakimp llakisiñamp sapakïñamp jikxatasiwaytanxa, kuna pachatix amigosax akapachan taqi pachaw jiwasanakar jaysañatak apst’asi. Ukax lurasiwa kunatix mensajes de texto ukax janiw taqpach contexto uñacht’aykiti kuna amtanakas jan ukax emociones ukanakas khithankistu uka tuqita. Aka jan contexto ukax chiqpachapuniw kunatix chiqpach conexiones ukanakax mensajes de texto tuqi lurañax ch’amäxiwa, kunatix conexión ukan ilusión ukat sapakïñ jach’anchayat sentimientos ukanakan línea ukarux ch’amakt’ayi.

3. Streaming ukar viciado

revisión académica walja yatxatäwinakatx akham sasaw tukuyi, khitinakatix programas ukar binged ukankapki jupanakax depresión, ansiedad ukat mä juk’a sapakïñ jikxatapxi. Streaming ukax walja pachaw munasispa, ukat inas uka pachax mistuñataki ukat jaqi masimp chikt’atäñatakix churasispa.


Dr. Marc Potenza, Yale yatichiri ukhamarak vicio tuqit yatxatirix revisión ukan irnaqäna, jupax akham siwa, kunawsatix binge-watching ukan yatxatäwinakax Netflix ukham apps streaming ukar uñt’ayat ukhax wali askiw yaqha kasta apps ukanakax ch’amanchapxi, TikTok ukat Instagram ukan Reels ukanakax ch’amanchatawa mä uñtasit kasta jan tukuskir uñjaña.


Sapakïñ economía ukan sartawipa

Kunjamakitix jiskt’awinakax sapakïñ qullqichañ ética uka tuqitw uñstaski —AI ukampiw llakisiñat capitalizañkama, ukax jiwat jaqinakan arsutapar ukhamarak amuyunakapar uñtasitawa, kunjamatix alemán documental Eternal You ukan uñacht’ayaski ukhama — uka ch’amanchawinakax sinti cínico ukhamaw amuyañaxa , capitalista ukhamäkchisa, sapakïñ samarañapatakix janiw kuna jan waltʼäwis utjkaniti.


Chiqpach amtanakax aka amparamp qillqt’at empresanakan qhipäxapanx janiw qhankiti, jupanakax sapakïñ askichañatakiw estrategia lurapxi, inas ukakipkarakiw ch’axwapxchispa, ukax janiw qhankiti.


Ukampis kuntï siskta ukajja, naya pachpaw pä yantʼanak yantʼawayta, ukat mä jukʼa tiempotakis sapakïtaj askichañwa atipjapjjäna.

Machaq Empresanakax Sapakïñ tuqit atipjañataki

Antrópico ukat juk’ampinaka


Mä gigante tecnológico AI ukax jaqin conexión ukat emocional consuelo ukanak juk’amp munatapan diferenciadorap jikxatkaspas ukhamawa. Claude AI ukax Tech Insider ukan AI ukarjam ajllitänwa , kunatix wali muspharkañ nivel ukax ‘inteligencia emocional’ ukham uñjatäspawa.


Kunawsatix Anthropic ukax nayrïr kutix modelo generativo AI ukar uñt’ayawayki ukhax jupanakan atipt’asiwipax Claude ukan archivos PDF uñakipañ yatiñapankänwa ukampis atipt’irinakax jank’akiw uka lurawimp phuqhapxäna, ukatwa Claudex yaqha kasta atractivo ukar ch’allt’añ amtäna.


Amanda Askell, Anthropic ukan yatxatiriwa ukat filósofo ukhamarakiwa, jupax Claude chachan sarnaqäwip sum askichañ uñji , jupax New York Times ukan yatiyiriruw akham säna, “nayax apnaqkta uka analogía ukax wali munat, respetatäki uka viajero ukhamawa”, sasaw saraki. ““Kuna kasta jaqimpis jan iyaw sañjamäki, ukampis amuytʼasisaw sarxtaxa, .


‘¿Akax suma jaqïpachati’? Uka kasta sarnaqäwinakaw Claude chachan utjañap munapxta” sasa.


Claude AI ukax mä jach’a uñt’ayawiw uñji, jist’arat amuyunïtapata, yatxatañ munatapata ukhamarak amuyt’atapata, apnaqirinakax k’umara jikxatasipxatapat qhanañchapxi, ukat ukankatapanx juk’amp yanapt’ataw jikxatasipxi.


Claude AI ukat sipanx walja kunayman AIs ukanakax 50% uraqpachan jaqinakaruw uñch’ukipxi, jupanakax sapakïñ jikxatasipxatap yatiyapxi, ukampis janiw khiti AI ukan jaqix Anthropic ukarjam jach’añchatäkiti. Kunawsatix AI apnaqañax jank’ak sapakïñ pachanak qullañataki, ukax wali askirakiwa apnaqirinakataki ukhamarak apnaqirinakan awk taykanakapatakix wali amuyumpiw qhiparapxi potenciales líneas borrosas ukanakat ficción ukat realidad ukanakan amtasisa 13 marani Sewell Setzer III jupax jakäwip tukuyañ amtawayi mä personaje de inteligencia artificial ukar uñtasita ukham lurañapatakiw chʼamañchtʼäna.


TiempoJichhaxa


TimeLeft ukax mä app ukawa, ukax sapa miércoles 7 PM pacharuw jan uñt’at jaqinakamp manq’añatakis uñt’ayasi. App ukax jank’akiw jach’aptayaski, uraqpachan jilpach jach’a markanakan apnaqirinakar katuqañataki. Crunchbase ukarjamaxa, uka empresax Francia markan utt’ayatawa, nayrir jan walt’awinak apps de citas ukanx askichkaspas ukhamawa —kawkhantix jaqinakax uñt’asiñatakikix parijatäpxänwa— mä estructura uñt’ayasa, ukax apnaqirinakaruw mayninakamp uñt’asipxañapatak yanapt’i, mä juk’amp suma tama taypin uñt’asipxañapataki, ukax tiempo ukat... recursos ukanakax mä sapa jaqimp uñt’asiñatakix mä app de citas tuqiw munasispa.


Aka app ukan apnaqirinakan uñakipäwinakapax wali mayjt’atawa, walja kutix jan uñt’at jaqinakan dinámica ukamp ch’amanchatawa, ukax aleatoriamente manq’añatakis asignados ukhamawa. App ukax mä directo mensajes (DM) ukan chikancht’asirinakarux yanapt’i, jupanakax manq’añ tukuyatatx maynit maynikamaw aski uñakipäwinak churapxi —jan ukax uka lurawix jan amuyt’asisaw jan yäqatäñ jikxatañax juk’amp jach’aptayaspa, ukax sapakïñaruw yanapt’aspa. Ukampirus yaqhip apnaqirinakax uka tuqitx thakhinak jikxatapxi. Grupos ukanx mä dinámica amigable ukaw naturalmente uñstawayi, chikancht’asirinakarux amuyuparjamaw app ukan lurawiparux jan walt’ayapxäna, manq’añ pachanx Instagram ukan amparanakap mayjt’ayasa. Mä uñakipirix Instagram tuqiw uka arumax uñt’at jaqinakamp aruskipt’awaytxa sasaw qhanancht’awayi.


Ukampirus yaqhip uñakipirinakax TimeLeft ukax chiqpachanx mä app de citas de grupos ukhamaw sasaw sapxi, kunatix sapa manq’añanx chacha warmix 1:1 ukharuw uñt’ayasi, ukatx walja chikancht’asirinakaw kunayman romanticonak thaqhapkaspas ukhama. Mä kutimpiw, app ukax amigonak ch’amanchañatakix askinjam irnaqatapax sapa manq’añar asignados específicos mezcla de individuos ukatw wal dependi.


TimeLeft ukar uñtasita, juk’amp chiqap plataformas de reunión ukanakax EventBrite ukat DesignMyNight ukanaka, ukhamarak sitios web de listado de vida comunal ukanakax sapakïñ epidemia ukanx conectado qhiparañ munapki ukanakanx juk’ampiw uñt’ayasi.


Pinterest ukan uñt’ayata


Pasïr simananx Pinterest ukan jilïr irpiripax Bill Ready jupax mä jach’a sartasiw awk taykanakan, yatichirinakan ukhamarak reguladores ukanakan “jan teléfonos ukan yatiqañ utanakar” jawsatapamp chikañchasiwayi, ukampirus empresapan yänakapax wayn tawaqunakax sapa kutiw teléfonos apnaqapxi, ukax wali askiwa. Empresax jilpachx yaqha plataformas tecnológicas ukanakax wayn tawaqunakan seguridad tuqit jan walt’awinakapat jithiqtawayi, mä chiqanx kunatix contenido visual ukax juk’ampirus temas ligeros ukanakaruw uñt’ayi, arquitectura, moda ukat manq’a phayt’awinaka.


Aka plataforma de medios sociales ukax jisk’acharakiw usuarios ukanakar comparación social ukar mantañapatakix jichhakiw algoritmo ukarux reentregaraki, contenido ukar nayrar sartayañataki, jaqinakax wasitat uñakipañ munapxi, jan ukax juk’amp pachanak yaqhip posts uñakipañ thaqhañat sipansa.


Yatxatäwinakax uñacht’ayiwa, medios sociales ukanakax yatiqirinakarux juk’amp suma amuyunakaruw puriyi, jupanakax jaqinakan posts ukanakap uñakipapxi, jupanakax internet tuqin aski yatiyäwinak uñt’ayapxäna.


Kunjamakitix Pinterest ukax contenido práctico ukampirus estético ukar curación ukaruw ch’amanchaskakiwa, ukax receta jan ukax decoración ukanak uñacht’ayi, ukat uñacht’ayañax imágenes estáticas ukat sipans videos ukanakax jan tukuskir uñt’ayasiñapataki — plataformax prototipo ukhamäspawa medios sociales ukatakix ukax sapakïñ jan juk’amp jan walt’ayañatakiw —ukax amuki phuqhañapawa , jan qhanpach ukham luraskta sasin siskasa.

Kunatsa Yaqhep Empresanakajj uka listat jan jaytjapjjäna

Janïr sapakïñax mä epidemia ukham uñt’atäkipanx jach’a ola de apps de citas ukax 2015 maranw jutäna, ukampirus uka apps ukanakax, papel ukanx sapak jikxatasipkän uka jaqinakar yanapt’añapänwa, jupanakarux masinakapamp chikachasiñataki, The game-like nature of dating apps, which encouraged jankʼak taripañanakasa ukat sapa kuti jan iyawsañasa, jaqenakarojj sapakïkaspas ukhamwa amuyapjjäna. Ukatwa, Tinder, Bumble ukat Coffee Meets Bagel ukanakax janiw sapakïñamp ch’axwañatak tecnología apnaqapki uka empresanakjam uñt’ayatäkaniti.


Plataformas de terapia en línea ukanakax BetterHelp ukham uñt’atawa, janiw mä uñacht’äwjam ajllitäkänti, empresanakax tecnología apnaqapxi sapakïñamp saykatañataki, ukampirus aka chiqanw Telesalud uka wakichäwit askinak katuqawayta. Terapia ukax sapa maynir yaqhawjar uñt’ayasiñapatakix yanapt’aspawa, ukampirus uka plataformanakax (ukat terapeutas afiliados ukanakax) janiw estructura de costos de terapia ukar wasitat uñt’ayapkiti, juk’amp aski accesibilidad ukampirus. Ukhamatwa, terapia en línea ukax mä servicio ukhamaw qhiparaski, ukax nayraqatax privilegiados ukanakaruw yanapt’i, janiw mä jach’a jaqinakar yanapt’kiti. JAMATherapy ukan yatiyawipax jikxatawayi, terapia apnaqañax wayn tawaqunakan, jach’a yatiqañ utanakan ukhamarak jach’a qullqin jaqinakan juk’amp jilxattawayi.


Sapakïñar saykatañatakix Proactivos Pasos luraña

Sapakïñar saykatañatak lurat tecnología ukax wali qalltañankiwa, uk yatiñax wali askiwa. Uka herramientanakaruki atinisiñat sipansa, jan waltʼayasiñjam amuyasiñanak askichañat sipansa, jiwas pachpaw proactivo amtanakar puriñasa. Ukanakax medios sociales ukan configuración ukar chiqanchañawa, kunjamakitix Instagram ukan “favoritos” ukan lurawip apnaqañax cuentas ukanakar nayrar sartayañataki, ukax jiwasatakix juk’amp askiw, jan ukax mensajes de voz ukar ajlliñasawa , (llamadas jan ukax videollamadas ukanakax juk’amp askiwa, chiqans) kawkhantix arunakasan tono ukat emoción ukanakax utjki siglas ukamp phuqtʼat qillqatanakat sipansa, jukʼamp chʼamampiw istʼasispa.


¡Aka qillqatan jumanakax wali askit uñjapxañamatakiw suyt’askta! Shoutout to Brian X. Chen editorial,How Tech Created a ‘Recipe for Loneliness , The New York Times ukan 10 uru noviembre phaxsit 2024 maran uñt’ayata ukat nayrïr t’aqatakiw inspiración apsuwaytxa, Unhealthy Habits, aka chimputaki.


Jumatix juk’amp yatxatañ munsta kunjams tecnología ukax jakawisar uñt’ayistu, ¡yatiqäw qillqatajar qillqt’asiñamawa, qhipa amuyunakax chiqak bandeja de entrada ukar puriyañataki!

L O A D I N G
. . . comments & more!

About Author

Lisa Kim HackerNoon profile picture
Lisa Kim@gleams
With 5 years of experience in tech, I explore the societal/personal implications of technology.

HANG TAGS ukax mä juk’a pachanakanwa

AKA ARTÍCULO UKHAMARAKI UKHAMARAKI...