ቲ.ኤል.፤ዶ
- ምትሕውዋስ ናይ ሓበሬታ ናጽነት ህውከት ዝመልኦ ሳዕቤን ይዕድም።
- ምትሕብባር ውጽኢቱ ልዑል ምዕባለታት እዩ።
- መኽሰብ ብሕታዊ ምግባር፣ ክሳራታት ማሕበራዊ ምግባር
ብሕመረቱ ፍልስፍናዊ ዝኾነ ክፉት ምህዞ ምስ ዓለምለኻውነትን ዘይምምሕዳርን ተመሳሳሊ ማሕበረ-ቁጠባዊ ምንቅስቓስ ኮይኑ፡ ብዘይ እቲ ብባህሊ ዝተነድፉ ስርዓታት ጾር ዝፈጥር ንግዳዊ ወይ ሕጋዊ ገደባት ሓበሬታ (ዳታ፡ ስርዓታት፡ ስነ ህንጻን ዲዛይናትን) ንምክፋል ሞዴል ዝገልጽ እዩ።
ብኣንጻር እቲ ኣብ ማሕበራዊ መራኸቢታት ዝረአ ናይ ሓጺር ግዜ ምንቅስቓስ ዕዳጋ፡ መርዛም ኣርእስታት፡ ከምኡ’ውን ዕግርግር ዝመልኦ ደጀን ክብልዎ ዝኽእሉ፡ ኣብ ታሪኽ ወዲ ሰብ ኣብቲ ዝኸፍአ ብልጽግና ዘለዎ እዋን ኢና ዘለና።
ጽሩይ ማይ፡ ብዝሒ ሃፍቲ፡ ምንዋሕ ዕድመ፡ ከምኡ’ውን ደረት ኣልቦ ተበጻሕነት ፍልጠት።
ኩሉ ግዜ ግን ከምዚ ኣይነበረን።
ሓበሬታ ንኤሊታት ጥራሕ ዝተሓዝአሉ እዋን ነይሩ፤ ትምህርቲ ንላዕለዎት ጽፍሕታት ሕብረተሰብ ጥራይ ክቐርብ ከሎ፡ ኣብ ገዛ ምንባር ጥራይ ከም ፍሉይ ዕድል ኣብ ዝቑጸረሉ ዝነበረ እዋን።
ብናይ ኣሽሓት ዓመታት ዳህሳስን ፈተነን፡ ብመንፈስ ምልዓልን ውድቀትን ሃጸያዊ ግዝኣታት፡ ደቂ ሰባት ፍልጠቶምን ናይ ንግዲ ክእለቶምን እናካፈሉ ንዓለም ተዘዋዊሮም እዮም። ኣብ መስርሕ ድማ፡ ምስጢር ሕክምና፡ ህንጻን ሕርሻን ነንሕድሕዶም ተማሂሮም፡ እዚ ድማ ዘመን ዕብየት ኣኽኢሉ።
ብጂኦግራፍያዊ ዶባት ዝተጻዕነ ናይ ዋሕዲ ምትላል ብምእላይን ብሓድሽ ቅርጺ ረቛሒታት መጓዓዝያ ተሽከርከርቲ ኣቢሉ ሰባት ብምውዳብን፡ ወዲ ሰብ ነተን ምልኩዓት ልዕለ ሓይልታት ምትሕብባር ተጠቒሙ።
ምልክታት ምትሕብባር
ደቂ ሰባት ኣብ ብዙሕ ሸነኻት ዘለዎ ዓለም ብመስመራዊ መንገዲ ክሓስቡ ይኽእሉ።
ኣብ ስነ-መጐታዊ ዓውዲ ሒሳብ 1 + 1 + 1 3 ኣብ ዝኾነሉ፡ ኣብ ስነ-ህይወታዊ ክውንነት፡ እቲ መልሲ ዳርጋ ኩሉ ግዜ ብዘይካ 3 ካልእ እዩ።
ኣብ ከባቢታት፡ ቋንቋታት፡ ስርዓታትን ስርዓተ እምነትን ዘሎ ፍልልያት፡ ንነፍሲ ወከፍ ባህሊ ብዛዕባ ተንኮላት ዓለም ዘለዎ ፍሉይ ርድኢት ከማዕብል ዕድል ሂብዎ እዩ።
እዞም ርድኢታት/ኣረኣእያታት ምስ ዝወሃሃዱ፡ ስሕበት ዘለዎም ነገራት ይፍጸሙ።
ሕሰብዎ፡ ዓቕሚ ምህናጽ ኣባይቲ 95% ዓለም 24 ኣዋርሕ፡ 50 ሰባት ዝወስድ፡ ውጽኢቱ ድማ ክሳብ 10 ዓመት መንበሪ እንተዝኸውን። እዚ ከምዚ ኢሉ እንከሎ፡ ካልእ ህዝቢ (5% ካብ ህዝቢ) ብመንገዲ ምትኽኻእ ንብረትን ምትዕርራይ መስርሕን ኣገባብ ህንጻ ክውቅር ክኢሉ፡ እዚ ድማ ንጊዜ ህንጸት ናብ 12 ኣዋርሕ ዝጸቕጥ፡ ሓይሊ ዕዮ ናብ 25 ዘጉድል፡ ውጽኢቱ ድማ ክሳብ 30 ዓመት መነባብሮ ዝፈጥር እዩ።
ምዕቡል ህዝቢ ንኻልኦት ከስተምህር ብምግባር፡ ኣብ መላእ ዓለም ኣብ ህንጻ ዝወጽእ ውጽኢት ብቕዓት ብ 5x (50% ዝቐልጠፈ + 50% ዝሓሰረ + 3x ዝያዳ ነባሪ) ረቛሒ ይዕምብብ ! እዚ ካብቲ ቅድሚ ሕጂ ዝነበሮ ብ19x ንብዙሓት ሰባት ከም ዝጸልዎም ኣብ ግምት ብምእታው፡ እቲ መባዛሒ ኤክስፖነንሻል ይኸውን።
እቲ ጽልዋ ግን ብቑጽሪ ካብ ምዕቃን ንላዕሊ እዩ።
ብዘይካ እቲ ቀጥታዊ ቁጠባዊ ምምሕያሻት፡ ንዝዓበየ ክፋል ህዝቢ ምቅልጣፍ ምህላው ኣባይቲ፡ ንመበገሲ ጽሬት ህይወት ሕብረተሰብ ይውስኽ (ዝጸረየ ጎደናታት፡ ውሑድ ገዛ ኣልቦነት) ። ብተወሳኺ፡ እቲ ካብ ስነ-ኣእምሮኣዊ ውሕስነት ዝያዳ ዘተኣማምን ኣባይቲ ምህላው ዝመጽእ ዓይነታዊ ምምሕያሻት ውልቀሰባት፡ ኣብ ክንዲ ብዛዕባ ኩነታት መነባብሮኦም ዝጭነቑ፡ ዝያዳ ከበድቲ ጸገማት ንኽስዕቡ/ሓድሽ ርኽበታት ንኽገብሩ/ብኻልእ መገዲ ንሕብረተሰብ ንኽስጉሙ፡ ናይ ኣእምሮኣዊ ቦታ ነጻ ይገብሮም።
በዚ ርኣይዎ፤
ንኽፍታሕ 1000 ሰዓታት ዝወስድ ጸገም እንተሃልዩካ ኣብ መዓልቲ ድማ 24 ሰዓታት እንተሃልዩካ ካብዚኦም እተን 12 ናብ ምፍታሕ ጸገምካ ብኣድማዒ መንገዲ ክትጥቀመሉ ትኽእል እንተኾንካ ጸገምካ ንምፍታሕ (1,000 / 12) ~84 መዓልታት ይወስደልካ።
ሕጂ ግን 100 ሰባት ምሳኻ ኣብ ተመሳሳሊ ጸገም ዝሰርሑ እንተዝህልዉኻ እሞ ሕሰብ። ኣብ ውሽጢ 10 ሰዓታት ነቲ ጸገም ክትፈትሖ ኢኻ፡ ኣብ መላእ ማሕበረሰብ ዝተሳተፉ ሰባት ኣወንታዊ ድምጺ ዓወት ክትፈጥር ኢኻ፡ ጸዓትካ ድማ ናብ ካልእ ጉዳያት ከተቕንዕ ትኽእል።
እዚ ድማ >170x ዝኾነ ውጽኢት ብቕዓት እዩ ኣንጻር ንበይንኻ ምግባር።
ኣብዚ ዘመናዊ፡ ዲጂታላይዝድ ዘመን ቴሌኮሙኒኬሽን፡ ሓበሬታ ብዓለም ደረጃ ብፍጥነት ብርሃን ዝጓዓዝን ሶፍትዌር ድማ ኣሲንክሮናዊ ምትእስሳር ዘኽእልን፡ ዶብ ኤክስፖነንሻል ምዕባለ ኣብ ኣቶሚካዊ ዓለም ኣይቲ/ቴሌኮም ኣሎ።
Going Open Source — ቴክኖሎጂካዊ ህውከት።
ኣብ ~1970ታት ኮምፒዩተራት ኣብ ንቕሓት ህዝቢ ክበጽሓን ምስ ሕብረተሰብ ክወሃሃዳን ምስ ጀመራ፡ ኣብቲ ኣርእስቲ ዝነበረ ክእለት ውሑድ ነበረ።
ኪኖ ወተሃደራውን ምሁራውን ዓንኬላት፡ ኣሽንኳይዶ ከም ኢንተርነት ዝኣመሰለ ነገር ኣብ ህይወት ደቂ ሰባት ዘስዕቦ ለውጢ፡ ዲጂታላይዜሽን ዘለዎ ርሑቕ ዝኸይድ ትርጉም ብሓቂ ዝርድኡ ኣዝዮም ውሑዳት ሰባት እዮም።
ኣብ ርእሰማላዊ መንፈስ ናይ ሓንቲ ኣብ ምምዕባል እትርከብ ዓለም፡ ውሽጣውያን ሰባት ንኹሉ ኮድ ብውልቂ ብምቕያርን ንንግዲ ብምቕያርን ነቲ ዘለዎም ናይ ሓበሬታ ብልጫ ቴክኖሎጂ ኣንጻር ህዝቢ ክምዝምዙ ጀመሩ።
ሶፍትዌር ብመልክዕ ዲጂታላዊ ዘረባ ዝተቐመጠ ሓበሬታ ምዃኑን ሓበሬታ ብባህሪኡ ድማ ናይ ህዝቢ ዝኾነ ነገር ምዃኑን ኣብ ግምት ብምእታው እዚ ከም ምጥሓስ ሞራላዊ ሕጊ (በዚ ድማ ቅዋም) ተራእዩ።
ንሰብኣዊ መሰላት ፍልጠት ንምክልኻል ፡ ሊነስ ቶርቫልድስ (ኣቦ ሊኑክስ)ን ሪቻርድ ስታልማንን (ኣቦ ጂኤንዩ፡ መሰላት ኮፒለፍትን ኤፍኤስኤፍን) ዝርከብዎም ፍሉያት ጉጅለ ንፉዓት ሰባት፡ ኣብ መጀመርታ ደረጃታት ምምስራት እቲ ኢንዱስትሪ ኣንጻር እቲ ኤሊቲስታዊ ልዕሊ ዓቐን ምብጻሕ ደው ኢሎም።
ንዓመታት ኣድማሳዊ ደረጃታት ዘይብሉ ናይ ብሕቲ ኮድ ኣብ ልዕሊ ሕብረተሰብ ዘስዕቦ ሓደጋታት፡ ድኽመት ምክልኻል ዳታ ኣንጻር ገበናት ሳይበር፡ ብውልቃውያን ትካላት ንመንግስታዊ ውዕላት ክኽሰት ዝኽእል ቁጠባዊ ምዝመዛን ኣብ ምሁራዊ ምዕባለ ዘስዕቦ ጎተታን ድሕሪ ምግላጾም፡ ተዓዊቶም። ንዘልኣለም ትራጀክቶሪ ሕብረተሰብን ንግድን ብምቕያር ግሉጽነት ብምጽዓን ንውድድር ርትዓዊ ባይታ ንምኽኣል።
ርግጽ እዩ ምውላድ ናይቲ ክፉት ምንጪ ምንቅስቓስ ንመሰል ኮርፖሬሽናት ዋንነት ዘለዎ ሶፍትዌር ናይ ምፍራይ ኣየወገደን፣ እንተኾነ ግን ስፍሓት መሰላት ቁጽጽርን ምክፋል ሓበሬታን ካብ ዋንነት ክሳብ ቅዳሕ ጸጋም ክሳብ ፍቑድን ህዝባውን ስልጣን ዘስፍሕ ማዕቀፍ ኣተኣታትዩ፤ እዚ ድማ ብግዲኡ ሊኑክስን ከም ኤችቲቲፒኤስ ዝኣመሰሉ ደረጃታት ዳታን ሓዊሱ ንሓድሕዶም ዝሰርሑ፣ ተፃዋርነት ዘለዎም ስርዓታት ንምፍጣር መሰረት ኣንቢሩ፤ ክልተ ኣገደስቲ ቁራጽ ሶፍትዌር ነፍሲ ወከፍ መሳርሕን ተጠቃምን፡ ዝራኸበሎም፡ መዓልታዊ።
እዚ ንስልጣነ ናይ ህይወት ወይ ሞት ጉዳይ ክኸውን ዝኽእል ኣገደስቲ ናይ ቴክኖሎጂ መድረኻት ብኡንብኡ ክንስእሎ ንኽእል ኢና፡ ማለት ምዕባለ ኤ.ኣይ.ን ሮቦቲክስን።
እዚ ግን ካብ ኮምፒዩተራት ንላዕሊ ካልእ ነገር ኣለዎ።
ኪኖ ሶፍትዌር
ክፉት ምህዞ ኣብ መላእ ካልኦት ርእሰ-ጉዳያት/ዓውዲታት/ኢንዱስትሪታት ክፉት ምንጪ ፍልስፍናታትን ኣሰራርሓታትን የእትዎ። ንብልጽግና ንምሕዳስ ዝሕግዝ ስፍሓት መሬት መወዳእታ የብሉን።
ሕርሻ ፡ (ኣመጋግባ ምቁጽጻር)
ዝራእቲ ምእካብን ፍርያቱ ናብ ዝለዓለ ደረጃ ምብጻሕን። ባዮ-ምህንድስና ዘርኢን ምምሕዳር ባልዕን። ኬሚካላት ምልካይን ምእላይን። እንስሳታት ምብዛሕን ምቁጽጻር ዲሰንታርያን።
መድሃኒት : (ጥዕና ዝቆጻጸር)
መስርሕ መድሃኒትን ኬሚካላዊ ውህደትን። ስርሒታዊ ኣገባባትን ምቁጽጻር ሕማማትን። ኣሰራርሓ ጽሬትን ምሕዋይ ሕሙማትን።
ማኑፋክቸሪንግ : (ምህርቲ/ሃልኪ ምቁፅፃር)
ምውህሃድ መስመር ምትእኽኻብን ምውህሃድ ማሽንን። ቅርጺ ንብረትን ምሕደራ ቀረብ ሰንሰለትን ። ድሕነትን ኣውቶማቲክን ናይ ስራሕ ቦታ።
ትምህርቲ ፡ (ማሕበራዊ ምዕባለ ምቁጽጻር)
ኣወዳድባ ኮርስን ምዕቃብ ተምሃሮን። ቅደም ተኸተል ርእሰ-ጉዳይን ዳይናሚክስ ክፍሊን። ኣገባብ ፈተናን ሞዴሊንግ መንገዲ ሞያን ።
ፍጹም ኩሉ ኢንዱስትሪን ዓውዲን ህይወት ወዲ ሰብ ኣብ ትሕቲ ሓይልታት ክፉት ምህዞ እዩ ዝግዛእ።
ስለዚ፡ ስፍሓት ትርጉሙ ምርዳእ ቅንጥብጣብ እዩ።
ረብሓታት ክፉት ምህዞ
መፍትሒታት ብዘይንቕሓት ስንጥቆታት ኣእምሮ ወዲ ሰብ ይመጹ፣ ፈጠራ ድማ ብመገዲ ምትእኽኻብ ይወሃሃድ። ንሰባት ዘርሕቑን ዝፈላልዩን ኣካላዊ ዶባት ብምእላይ፡ ሱር በተኻዊ፡ ልዕሊ ዓቐን ዳይናሚካዊ ፓራዳይም ሓባራዊ ኣተሓሳስባ ይኽፈት።
ኣብ ምፍላጥ ጌጋታት ይኹን፡ ውቅርታት ተለዋዋጢ ኣሰላልፋ፡ ወይ ኣብ ምግሃድ ኣድራሻ ዝወሃበሉ ናይ መተግበሪ ቦታ፡ ኣብ ሓደ ዓይነት ጸገም ዝያዳ ኣዒንቲ ብዝህልዎም መጠን፡ ክቡር ርድኢታት ናይ ምውጻእን ተደላዪ ውጽኢት ናይ ምዕዋትን ተኽእሎ ይዓቢ።
ነቲ ጽኑዕን ፍቓደኛን ጠለባት ምስክር ወረቐትን ፍቓድን ብምንጻግ፡ ደረት መእተዊ ምንካይ፡ ሰፊሕ ክፋል ህዝቢ ክሳተፍ ይዕድም። ብቁጠባዊ ይኹን ብፍልስፍናዊ ምኽንያት ዝተዓፈነ ሕቡእ ተውህቦ ኣብ ሕብረተሰብ ኣበርክቶ ክገብር ዝኽእል ንብረት ይኸውን።
እቲ ናይ ጸወታ ሜዳ ምምዕርራይ ሓደስቲ ፍርያት፡ ኩባንያታትን ፕሮቶኮላትን ክህነጹን ምስ ሕድሪ ኮርፖሬሽናት ክወዳደሩን የኽእሎም፡ እዚ ድማ ንተጠቀምቲ ዝዓበየ ኣማራጺ፡ ዝዓበየ ምዕባለታት ኣብ ተግባርን ምስፍሕፋሕ ቁጠባዊ ዓቕምን የስዕብ።
ኣብ መላእ ስልጣን ፍርዲ ተዓጻጻፍን ምትእስሳርን ዘለዎም ኣድማሳዊ ደረጃታት ንዋታዊ ይኾኑ። ደረጃታት ብዓለም ደረጃ ንሓድሕዶም ንኽሰማምዑ ይለዓሉ፣ ሚዛናት ሓይሊ ድማ ይመጣጠኑ። ወዲ ሰብ ካብ ገዛእ ርእሱ እናተኸላኸለ ናይ ገዛእ ርእሱ ኣውቶ-ኢሙን ሲስተም ይኸውን። ኮድ ኣብ ህዝባዊ ዓውዲ ክህሉ እንተኽኢሉን ሓደ ተዋሳኣይ ኣብ ውሽጢ ግዜ ንዕኡ ዝግልብጠሉ መንገዲ እንተዘይረኺቡን፡ እቲ ኮድ ከም ውሑስ/ዘተኣማምን ይቑጸር።
ዋላ’ውን ካብ ምቅልጣፍ ርኽበትን ምፍታሕን ጸገማት ንላዕሊ ዝኾነ ነገር እንተዘይተሓሰበ፡ ወዲ ሰብ ብኽፉት ምህዞታት ሓደ ትእዛዝ ዝዓቐኑ ምምሕያሽ ንምርካብ ደው ኢሉ ኣሎ።
ሁረይ!
ከመይ ዝበለ ሕልሚ እዩ ተፈጺሙ!
ሕጂ ዓለምና “ክፉት ምህዞ” ሓቚፋ ስለ ዘላ፡ ፍልጠትና ኣወሃሂድና ንዝተሓላለኹ ጸገማት መፍትሒ ክንስዕብ ከለና ሰብኣውነት ክስስን ይኽእል እዩ!
ክንድዚ ቅልጡፍ ኣይኮነን።
ኦፐን ኢኖቬሽን ዘይተደልየ ጎናዊ ሳዕቤን ዘይብሉ ስሕበት ዘለዎ ከኒና ምዃኑ ብዓይነ ስውር ክንግምቶ ኣይንኽእልን።
ነዛ ናይ ፓንዶራ ሳንዱቕ ማሕበራዊ ሓርነት ኣብ ምኽፋት ምትሕውዋስ ኣሎ።
ኩሉ ግዜ ኣእምሮኻ ኣዝዩ ክፉት እንተኾይኑ፤
ሓንጎልካ ክወድቕ ይኽእል እዩ።
ጸላም ሸነኽ
ልክዕ ከም ዝኾነ ካልእ መዳያት ህይወት፡ ጽግዕተኛ ባህርይ ወዲ ሰብ፡ ንሓደ ጽቡቕ ነገር ዝቆጻጸረሉ፡ ዝግፍዓሉ ወይ ብኻልእ መንገዲ ዝጥቀመሉ መንገዲ ክረክብ እዩ።
እቲ ዝዓበየ ጸገም ክፉት ምህዞ ኣብ ክልተ ረቛሒታት እዩ ዝፍልሕ፡ ስሕበት ኣብ ሕቶ ዘእትዉ ኦፕሬተራትን ዘይምስምማዕ ምትብባዕን።
እወ፡ ንንግዲ ወይ ውልቃዊ ዕግበት ክብሉ መሃዝቲ ነገራት ክሃንጹ ዝደልዩ ጉጅለታት ንጹሃት ፈጠርቲ ኣለዉ፡ ምስቶም ልጅዮናት ተንኮለኛታት ተዋሳእቲ ክነጻጸሩ ከለዉ ግን ውሑዳት እዮም። ብሓቂ ክርአ ከሎ፡ ገለ ካብቶም ኣብ ዓለምና ኣዝዮም ድራኸ ዘለዎም ሰባት’ውን ብኣጋጣሚ ገለ ካብቶም ብሞራል ዝወሓደ ግዴታ ዘለዎም እዮም።
ብዘይ እቲ ደረጃ ዝሓለወ ናይ ኣእምሮኣዊ ንብረት ድሕነት መከላኸሊታት፡ ብቕንዕና ዘይተሸከሙ ኦፕሬተራት፡ ኣብቲ ቦታ ንዘለዉ ስርዓታት ንምግልባጥ ነዃላትን ክህልዉ ዝኽእሉ ቬክተራትን ይደልዩ።
ዋላ’ኳ ኣብ መወዳእታ ክፉት ምንጪ ዘለዎ ንብረት ናብ ጸረ-ተበታቲ ስሪት ናይ ገዛእ ርእሱ እንተተቐልቀለ፡ መስርሕ ርኽበት ኣብ ዝካየደሉ እዋን ወግዓዊ መከላኸሊታትን ስርሒታዊ ደረጃታትን ዘይብሉ ንዘይተፈልጠ ግዜ ክኸይድ ይኽእል። ደረጃ ምውሳን ብመጠኑ ምቁጽጻር ዘመልክት ኮይኑ፡ እዚ ድማ ንመጀመርታ ግዜ ምስቲ “ክፉት” ኣጀንዳ ዝጻረር እዩ፤ ደረጃታት ከይተረፈ ምምስራቶም ግን መጀመርታ ኣበይን ብኸመይን ኣብ ግብሪ ከም ዝውዕሉ ብልክዕ ክርዳእ ኣለዎ። እዚ ንሕማቓት ተዋሳእቲ ነገራት ንኽጥሕሱ ዝቐርብ ዕድመ እዩ።
ካልእ ቁሩብ ዝያዳ ግዝያዊ ባእታ ድማ ኣካላዊ ጐድናዊ ፍርያት ክልተኣዊ ዋሕዚ እዩ። ሓደ ማዕጾ ክኽፈት ከሎ፡ ነገራት ከምቲ ክወጹ ዝኽእሉ ብቐሊሉ ክኣትዉ ይኽእሉ፡ ብዘይ ቁጽጽር ናብ ክልቲኡ ኣንፈት ዝስሕብ ምንቅስቓስ ምስ ዝህሉ ድማ ነገራት ክስበሩ ይኽእሉ።
ቴክኖሎጂ ዝያዳ እናተራቐቐን ኮምፒዩተራት እናሓየላን ምስ ከደ፡ ኣልጎሪዝም ሃሺንግን ስርዓታት ምሕደራ ቁልፊን ግዜኦም ክሓልፉ ይኽእሉ እዮም (Hello MD5 and SHA1 ) ። ገለ ነቶም ስርዓታት ዝጥቀማ ኩባንያታት ኣብ ሓደጋ ናይ ሳይበር መጥቃዕቲ ምግዳፍ፡ ናብ ምፍራስ ዳታን ምጥሓስ ብሕታዊነት ዳታ ተጠቀምቲን ይትርጎም።
ኣብ ስርዓታት ክፉት ምህዞ 99.9% ጻዕርታት ናብ ውልቃዊ ምግባር መኽሰብን ማሕበራዊ ምትእስሳር ክሳራን ዝውዕል እዩ።
እዚ ድማ ናብ ጥርዚ ክፉት ምህዞ የብጽሓና፤ እቲ ዝጸረየ ስእሊ ናይ ሳይፈርፓንክ ፍልስፍናታት፤ ካብ መጀመርታ ክሳብ መወዳእታ ኣብ መሰረት ክፉት ምትሕብባር ዝተሃንጸ ኢንዱስትሪ።
ክሪፕቶ & ዌብ3
ምትእምማን ዘይብሉ፡ ግሉጽ፡ ዘይተማእከለ፡ ኦዲት ዝግበረሉ፡ ተሓታቲ፡ ዝሰርሕ።
ብሓንሳብ ከም መበገሲ ለውጢ ዘምጽእ ሃብትን ኣበሳሪ ፋይናንሳዊ መዓትን ዝቑጸር ክሪፕቶ፡ ብደረጃ ዓለም ኣብ መንጎ ውልቀሰባት፡ ኮርፖሬሽናትን ዝተፈላለየ ክእለትን ቁጠባዊ ደረጃን ዘለዎም መንግስታትን ዝካየድ ክፉት ምህዞታት ናይ ፈተነ ድስቲ ፔትሪ እዩ።
ከምኡ’ውን ክሳብ ሕጂ ህያው ታሪኻ ዘርኣየና፡ ክፉት ምህዞ ክሳብ ክንደይ ክልተ ዝኣፉ ሰይፊ ክኸውን ከም ዝኽእል ቀዳማይ ኣብነት’ዩ።
ካብቲ ኣብ 2008 ዘጋጠመ ዓቢ ፋይናንሳዊ ቅልውላው ከም መፍትሒ ናይቲ ብልሹው ውርሻዊ ፋይናንሳዊ ስርዓት ዝተወልደ ክሪፕቶካረንሲ ብመልክዕ ቢትኮይን ናብቲ መድረኽ በጺሑ።
እዚ ብዲጂታላዊ መበቆላዊ ትሕተ-ቅርጺ ንዓሰርተታት ዓመታት ኣብ ገንዘባዊ ፖሊሲ፡ ክልሰ-ሓሳብ ጸወታ፡ ሳይንስ ኮምፒተርን ክሪፕቶግራፊን ዝተገብረ መጽናዕቲ ዝተዋሃሃደ ኮይኑ፡ ነቲ ግዜኡ ዝሓለፎን ኤሊቲስትን ቅድሚኡ ዝነበረ ስርዓታት ባንክ/ክፍሊት ንምምላእን ኣብ መወዳእታ ንምትካእን ዝዓለመ እዩ።
ብመንፈስ ውልቃዊ ልኡላውነትን ትካላዊ ተቓውሞን ዝተዓብለለ ቢትኮይን፡ ንመትከላት ክፉት ምህዞ ከም መሰረት ንምህናጽ ተኣማንነቱ ተጠቒሙ። ገንዘብ ናብ ኢንተርነት ዘምጽእን ብዘይ ዝኾነ መንጎኛ ወይ ሳንሱር ንግዳዊ/ቁጠባዊ ንጥፈታት ዘኽእል ሞተር ምትእምማን።
ፖለቲካዊ ገለልተኛነትን ናይ ምቁራጽ ግዜ ምጽዋርን ብምርግጋጽ ሓድሽነቱ ብቕልጡፍ ዝሰገረ፡ ንሓዋላታት እናቐየረን ካብ ዋላ ሓንቲ ናብ ቢልዮናት ኣብ ዕዳጋ ካፒታላይዜሽን ኣብ ውሽጢ ሒደት ሓጸርቲ ዓመታት ጥራይ እናሰገረ፡ ቢትኮይን ንዝያዳ ብልጽግና ዘለዎ መጻኢ ምልክት ተስፋ ኮይኑ።
ብዘይካ ብኣጻብዕ ዝቑጸሩ ፖለቲካዊ ስደተኛታት፡ ሓሓሊፎም ገንዘብ ናብ ዓዶም ዝሰዱ ኣባላት ስድራቤት፡ ከምኡ’ውን ንእሽቶ ውህሉል ሓቀኛታት ሳይፈርፓንክ/መልኣኽ ኣውፈርቲ፡ እቲ ብኣጋጣሚ ዝያዳ ዝተደፋፍአ ቁንጣሮ ሕብረተሰብ፡ ብኣጋጣሚ እቶም ብሞራል ብድሆታት ዘለዎም ምዃኖም ጥራይ።
ካብ ምፍታን ብሩት ፎርስ ቁልፊ ወለዶ ክሳብ ምኽላብ ሰንሰለት፡ ንኮድቤዝ ፎርኪንግ፡ መጥቃዕቲ ራንሶምዌርን ኪኖኡን፡ ሰባት ነቲ ስርዓት ከመይ ጌሮም ከም ዝምዝምዝዎ ውዲት ክጅምሩ ግዜ ኣይወሰደሎምን።
ብቐሊሉ ጀሚሮም፡ ሓይልታት ነጻ ዕዳጋ ኣብቲ ናይ ቅጽል ስም ባህርያትን ምስ ቢቲሲ ምስ ሓቀኛ ዓለም ርክብ ዘይምህላውን ኣጠቓቕማ ረኺቦም፡ ናብ ዲ ፋክቶ ኣሃዱ ናይ ዋጋ ምልውዋጥ ኣብ ጸሊም መርበብ ቀይሮሞ። ዘይሕጋዊ ንጥረ ነገራትን ጽዩፍ ኣገልግሎታትን ብዝያዳ ናጽነት ብኢንተርነት ኣብ ንግዳዊ ንጥፈታት ክዋፈሩ ይኽእሉ ነይሮም።
እዚ ግን ካብ እኹል ኣይነበረን።
ኩሉ ቁጠባ ፈተነኣዊ ምዃኑ ተጸጊዑ፡ ብርክት ዝበሉ ናይ ሓሶት ነብያትን ቴክኖሎጂካዊ ክሎናትን ተቐልቀሉ። ፒርኮይን፣ ዶጅኮይን፣ ፌዘርኮይን፣ ላይትኮይን፣ ቢትኮይን ካሽ (ሮጀር ቨር)፣ ቢትኮይን ኤስቪ (ክሬግ ራይት)፣ ወዘተ ዝኣመሰሉ ክሪፕቶካረንሲታት ልኡላውነት እናሰበኹን “ምህዞታቶም” ስንባደ እናገበሩን ናብ ዕዳጋ መጺኦም።
ኣሽሓት ንብረት መጺኡን ከይዱን።
ማእለያ ዘይብሉ ገንዘብ ተሰሪሑን ጠፊኡን።
ክሳብ እቲ ንኹሉ ዘቀላጥፍ ናይ መጀመርታ ሓቀኛ ናይ ፓራዳይም ምቅይያር ዝዕንቀፍ።
ሰላም ኤትሪዩም።
መትከላት ክፉት ምንጪን ውሕስነትን ብሎክቸይን ኪኖ ሓደ ንብረት/ሕሳብ ስፕረድሺት ብምዝርጋሕ፡ ኤትሪዩም ንባንክታት ጥራይ ዘይኮነ፡ ፍጹም ንኹሎም ፋይናንሳዊ ትካላት ስርዓታቶም ኣብቲ ሰንሰለት ብመልክዕ ስማርት ውዕላት ብምምጻእ፡ ሓድሽ ሸነኽ ናይ ኣፕሊኬሽናት ኣኽኢሉ።
ኣብ ኤትሪዩም ዝሃንጽ ናይ መጀመርታ ፍጹም ፍርያት ምርካብ ነዊሕ ኣይወሰደሉን። ንርእሰ-ማል ንምውህሃድ፡ ንኣውቶማቲክ ኣካውንታንሲ፡ ከምኡ’ውን ካብ መብጽዓ ሓሊፍካ ካልእ ዘይብልካ ረሳሕ ሃብታም ንምግባር ዝሕግዙ መሳርሒታት...ቶከናት።
ንሓደ ምሉእ ብሎክቸይን ንምምሳል ዝሕግዝ ቴክኒካዊ ጠለባትን ልዕሊ ዋጋን ብምትካእ፡ ኣዝዩ ዝዓበየ ጉጅለ ብቴክኒካዊ መዳይ ውሑድ ምዕባለ ዘለዎም ሰባት ሕጂ ብ100x ዝቐልጠፈን ዝሓሰረን ዲጂታላዊ ንብረት ክፈጥሩ ይኽእሉ። ኣሽንኳይዶ፡ እቲ ቴክኖሎጂ ኣዝዩ ንእሽቶ ስለዝነበረ፡ ሕጊ ሕግታት ናይ ምፍጣር ዕድል ስለዘይረኸበ ጥራይ፡ ሕጊ ጸጥታ ከይጠሓሱ ክገብርዎ ይኽእሉ ነይሮም።
ICO ወይ Initial Coin Offerings ንዓለም ብህቦብላ ንፋስ ሒዙዋ።
ዓሰርተታት ቢልዮናት ዶላር ብኣሽሓት ፕሮጀክትታት ተዘርጊሑ ሰውራዊ ቴክኖሎጂ ንምህናጽ (ብዝተኻእለ መጠን ድማ ቀልጢፍካ ረሳሕ ሃብታም ምዃን) ተስፋ ብምግባር።
እዚ ድማ ነቲ ኢንዱስትሪ ኣዝዩ ደፊእዎ። ዋሕዚ ኣቓልቦ፡ ኣብቲ ኣርእስቲ ትምህርቲ ብሓፋሽ ኣቢሉ ኣስፋሕፊሑ። ፕሮጀክትታት ምወላ እናረኸቡ ምስ ከዱ፡ ብቑዓት ሰባት ይመልሙ፡ ነቲ ቴክኖሎጂ ይፍትኑን ናይ ብሓቂ ፍርያት ይሰርሑን ነበሩ። ገለ ካብዚኦም ድሕሪ 8 ዓመት ናይቲ ኢንዱስትሪ እምነ ኩርናዕ እዮም (AAVE, Chainlink)።
ይኹን እምበር፡ ውህደት ሓድሽ ነገር፡ ዘይተራቐቑ ገርህታት ተጠቀምቲ፡ ንስልጣን ተሓታትነት ዘይምህላው፡ ከምኡ’ውን ገምጋማት ንምክያድ ዝሕግዙ መሳርሒታት ዘይምህላው መርዛም ምዃኑ ተረጋጊጹ። ሓደ ደርቢ ድሌት ዘለዎም ሰብ ሃፍቲ ብገንዘብ ሰራሕተኛታት ጁባኦም ካብ ዝሽፍኑ ዝነበሩ ሕማቕ ዕላማ ዘለዎም መጭበርበርቲ ገዲፍካ፡ ኣብ መወዳእታ ኣገደስቲ ዘይኮኑ ነገራት ንምህናጽ ጥራይ ብምፍታን ወይ ድማ ኣብቲ ቦታ ንምንቅስቓስ ምሁራዊ/ስምዒታዊ ዓቕሚ ብምስኣኖም ብዕብዳን ዝመልኦ መጠን ርእሰ-ማል ኣቃጺሎም።
ኣብ መንጎ ቴክኒካዊ ዕብዳን ተሰዂዑ ዝነበረ ማሕበራዊ ዕብዳን እዩ ነይሩ። ዋንኮይንን ቢትኮኔክትን ሓዊሱ ቅሉዓት ምትላል፡ ንባህርይ ወዲ ሰብ ሃዲኖም፡ ካብ ንጹሃት፡ ሓበሬታ ዘይብሎም ውልቀሰባት ብቢልዮናት ዶላር ርሒቖም።
ሓደ ሰብ ድሕሪ ናይ 12 ዓመታት ዕጡቕ ዑደታት ምውጻእ፡ ምዕባለ ቴክኖሎጂን ማሕበራዊ ኣፍልጦን፡ እቲ ቦታ ክቕንዕ እዩ ኢሉ ይሓስብ። ትምኒት ዝመልኦ ኣተሓሳስባ።
ኣብ ጭራ ንፋስ ለበዳ ስነ-ኣእምሮኣዊ ጸገም ተሰቒልና፡ እዞም ዑደታት ግሪፍት ኣብ ~2021 ብመልክዕ NFTs መሊሶም ህያው ክኾኑ ርኢና። ዓሰርተታት፡ ምናልባት’ውን ኣማኢት ቢልዮናት ዶላር፡ ብመብጽዓታት ዓቢ ሃብቲ ብቕልጡፍ ዝተፈተዉ፡ ኣብ ትረኻታት ናይ ኦንላይን ማሕበረሰባትን ዲጂታላዊ ኣህባይን ፈሰሰ።
NFTs ንባዕሎም ንብረታት ቅርጺ ረቛሒታት እዮም፣ ሓደ ነገር ብኸመይ ከም ዝግለጽ ዝሕግዙ ማዕቀፋት እዮም። ብባህሪኦም ንጹሃት ኮይኖም፡ ኣብ ምምዕባል ዲጂታላዊ ተወላዲ ቁጠባ ብመሰረቱ ኣገደስቲ ባእታ እዮም። ንጸወታ ይኹን፡ ክንክን ጥዕና፡ ወይ ካልእ ኣብ መሰል ዳታ ብደረጃ ምድብ ምድብ ምድብ ምድብ ምድብ ምድብ ምድብ ምድብ ምድብ ምድብ ኣድላዪ ክኸውን ዝኽእል መዳይ።
ምናልባት mthe ost notable event of all ካብዚ ዘመን እዚ ምፍራስ FTX እዩ ነይሩ። ብላዕሊ ላዕሊ ሕግታት ዝኽተልን ብስሙያት ኣካላት ዝድገፍን ቁጽጽር ዝግበረሉ ትካል፡ ብሰንኪ ሸለልትነት/ሸናኒጋን ናይቶም ኦፕሬተራቱ ተፈንጂሩ።
ንሓደ ክልተ ዓመት ቅልጡፍ ንቕድሚት ንኸይድ፡ ሕጂ’ውን እቲ ኢንዱስትሪ ነቲ “memecoin supercycle” ሱፐርቻርጅ ንምግባር ንኻልእ ምድንጋር ዝመልኦ ትረኻ ፋይናንሳዊ ኒሂሊዝም ይወድቕ።
እዚ ድማ ምስዞም ፍጻመታት ጎኒ ጎኒ ዝተራእየ ምዕባለታት ንምጽላም ኣይኮነን።
ኣብ ቴክኖሎጂ ዝተራእየ ምዕባለታት፡ ዝያዳ ስኬላብል፡ ውሑስ፡ ዘላቒን ፈሳስን ስርዓታት ንምህናጽ ዝሓሸ ዕድል ሂቡና ኣሎ።
ብዝፈርስ ፊያት ገንዘባዊ ሞዴላት ዝተሸከሙ ህዝብታት ኣማራጺታት ተዋሂብዎም ኣሎ። ዓቢ ሃብቲ ብቐሊሉ ክኽዘንን ብዓለም ደረጃ ክግዕዝን ይኽእል። ገንዘብ ብዛዕባ እቲ ዋና ብሕታዊ ሓበሬታ ከይገለጽካ ናብ ስራሕ ክውዕል ይኽእል።
ተራ እቲ ኢንዱስትሪ ኣብ ዓለምለኻዊ መድረኽ ንምድልዳል ደንቢ ተጣይሹ ኣሎ።
ደረጃ 1 መንግስታት ከይተረፉ ኣብቲ ህዋ ንጡፋት ተሳተፍቲ ኮይኖም ኣለዉ።
እዚ ድማ እቲ ወጻኢታት ምጉዳል ትራንዛክሽናል ፍሪክሽንን ምፍንጫል መንግስታትን ነቲ ቃንዛ ዝኸውን ድዩ ነይሩ ኣብ ግምት ከነእቱ ይመርሓና።
ገንዘብካ ኣብ ዕዳጋ ኣክስዮን ከተእትዎ፡ ወርቂ/ሪል እስቴት ክትገዝእ፡ ወይስ ኣብ ሳልሳይ ዓለም ሃገር ኮፍ ኢሉ ንዝነብር መጭበርበርቲ ክትህቦ ትመርጽ?
ሕቶ ምልክት ግበር።
ብክሪፕቶ ዝኾነ ሰብ ዋላ ሓንቲ ክትገብር ከገድደካ ኣይክእልን እዩ።
ኣብዚ ኣዕሚቕካ ኹዕት።
መንግስታት ትራንዛክሽን ደው ከብሉ እንተዘይክኢሎምን ነቲ ኢንዱስትሪ ዕሽሽ ክብሉዎ ዓቕሚ ዘይብሎም እንተዝውድኡን፡ ምናልባት ብዛዕባ ልኡላውነት ዝበሃል ነገር ክህሉ ይኽእል እዩ።
መግቢ ንሓሳብ
ሳሕቲ ዝድህሰስ ግን ከኣ ሸለል ኢልካ ክትሓልፎ ዘይከኣል ሓደ ንኡስ ንኡስ ነገር ኣሎ። ክፉት ምህዞ ንኻልኦት ብዓቢኡ ድሕሪት ዝርከባ ዞባታት ብዝለዓለ ዕብየት ዝህብ ኮይኑ፡ ንመሪሕ ዞባታት ግን ውሑድ (ሓደ ሓደ ግዜ’ውን ኣሉታዊ) ሳዕቤን ጥራይ እዩ ዝህብ።
ዓለም ተኣኪባ ጨው ማይ ከመይ ጌርካ ከም እትጽረግ እንተትውስን፡ እቲ ርኽበት ነቲ ዝጸንሐ ሰንሰለት ቀረብ ኩባንያታት ማይ ምተረጋግኦ። ዞባታት በረኻታት ወጻኢታተንን ስርዓተ ኣወሃህባን ብምንካይ 10x ዝዓበየ ምምሕያሽ ከጋጥመን ይኽእል እዩ፣ ካብ ማይ ርሒቐን ዝርከባ ዞባታት መሬት ድማ ምናልባት ርካሽ ኣማራጺታት ብምቕራቡ ምናልባት 2x ንምሓዝ ደው ክብላ እየን፣ እዚ ከምዚ ኢሉ እንከሎ፣ እተን ቁጠባአን ኣብ ምንጪ ፍሩይ ማይ ዝሃነጻ ዞባታት እተን ኩባንያታት ፍሩይ ማይ ብጽሒተን ዕዳጋ ብምስኣን ብኣሉታ ክጽለዋ ይኽእላ እየን።
ንምኽፋት ድዩ ወይስ ዘይምኽፋት?
እቲ ሕቶ ንሱ እዩ...
ኣየናይ ዝሓሸ ምዃኑ ምፍላጥ ኣብ መወዳእታ ናብ ውልቃዊ ምርጫታትን ወገናውነትን ክፍልሕ እዩ።
ዕጹው ምህዞ ኤሊታዊ እዩ።
ክፉት ምህዞ ቴክኖ-ዲሞክራሲ እዩ።
ሓደ ቁጽጽር ይዕቅብ።
እቲ ካልእ ድማ ናብ ህውከት ይጽጋዕ።
ሓደ ኣብ ሓይሊ እዩ ዝምርኮስ።
እቲ ካልእ ደው ክብል ኣይክእልን እዩ።
ሕብረተሰብ ምስ ዝሓልፍ ዓመት ዝያዳ ዲጂታላዊን ዝተኣሳሰርን ክኸውን እዩ ዝብል ክውንነት ዘምልጥ የለን። ካብ ዝኾነ እዋን ንላዕሊ ዳታ ክፈሪ እዩ። ካብ ዝኾነ እዋን ንላዕሊ ዝበዝሑ ሰባት ዝያዳ ሓበሬታ ክረኽቡን ዝያዳ በላሕቲ ክኾኑን ምዃኖም። መንግስታት ንዜጋታቶም ብፍያት ስርዓት ዕዳን ምጥሓስ ብሕታዊነትን ክቕጽሉ እዮም። ሰባት ንኽስስኑ ተኣማንነት ዘለዎ ገለልተኛ፣ ዘተኣማምን፣ ዘይተማእከለ ስርዓታት ከምዘድልዮም።
ኩሉ ነገር ክፉት ክኸውን ከምዘይብሉ ርዱእ እዩ፤ ውድድር ንምምራሕ ዝተወሰኑ ኣካላት ስርዓት ዋንነት ክህልዎም ኣለዎ።
ምስ ኩሉ ዝተባህለን ዝተገብረን፡ ነቲ ሞራላዊ ትርጉሙ ኣብ ግምት ብምእታውን፡ ነቲ ላዕለዋይ ሸነኽ ኣንጻር እቲ ክፉት ምህዞ ዘይምህላው ጐድኒ ክምዘን ከሎ፡ እቲ መልሲ ንጹር እዩ።
ናጽነት ብዋጋ ዘይሽነን እዩ።
ሓበሬታ ክፉት ክኸውን ኣለዎ ።
