Presidente wa El Salvador U hlekula Pulani ya Mugodi wa Bitcoin leyi nge “Rhirela Vholkheno ya Wena”.

President wa El Salvador Nayib Bukele u ringanyete nongonoko wa “hirha vholkheno ya wena” tanihi ndlela yo tirhisa eneji ya geothermal ku nyika matimba eka migodi ya Bitcoin.

Ku paluxiwa loku ku tile endzhaku ka loko mutirhisi wa X a avelane leswaku El Salvador ku fikela sweswi yi cerile 474 Bitcoin , leyi durhaka kwalomu ka $46 wa timiliyoni (hi nkarhi lowu hi tsalaka xiviko lexi), hi ku pfuniwa hi matimba ya volcano ya geothermal. Bukele u hlamule eka poso leyi, a ku : “Naswona hi 170 wa tivholkheno ... Nongonoko wa ‘rent your own volcano to mine Bitcoin’ entiyisweni wu nga ha twala.”

Data leyi kandziyisiweke hi Spotonchain yi kombisa leswaku mfumo wa Salvador sweswi wu khome ku tlula 5,900 wa Bitcoin, leyi nga na ntsengo wa kwalomu ka $581.399 million hi nkarhi lowu hi tsalaka xiviko lexi. Hi November 1, nhlayo leyi a yi ri kwalomu ka R1 000 wa timiliyoni.

Hi 2021, El Salvador yi vile tiko ro sungula ku amukela Bitcoin tanihi mali ya le nawini. Ti-ATM ta Bitcoin ti humelerile etikweni hinkwaro, naswona mfumo wu tivise makungu yo aka “Doroba ra Bitcoin.” Doroba leri a ri fanele ri akiwa ehansi ka vholkheno ya Conchagua exifundzheni xa le dzonga-vuxa bya La Unión, leyi Bukele a vuleke leswaku yi ta katsa “Tindzhawu to tshama eka tona, tindhawu ta mabindzu, vukorhokeri, mimyuziyamu, vuhungasi, tibara, tirhesiturente, rivala ra swihaha-mpfhuka, ribuwa, xiporo – hinkwaswo leswi nyiketeriweke eka Bitcoin.” Hambiswiritano, ntirho lowu wu langutane ni ku hlwela ko hlayanyana.

Bitcoin yi tlhele yi langutana na ku duma loku nga nyawuriki etikweni, laha 26.6% wa vaaki a va hanya ehansi ka mpimo wa vusweti bya tiko hi 2022. Hi 2023, nkambisiso lowu endliweke hi Yunivhesiti ya le El Salvador ya le Amerika Xikarhi wu paluxe leswaku 71.1% wa vanhu va le Salvador va vone onge Bitcoin a yi endlanga “nchumu ” ku antswisa swiyimo swa timali swa mindyangu, kasi nkambisiso lowu kandziyisiweke hi October 2024 hi Yunivhesiti ya Francisco Gavidia leyi simekiweke eSan Salvador va kume leswaku 92% wa vanhu va le Salvador a va endli ku xaviselana na Bitcoin.

Loko van’wana va languta eneji ya geothermal tani hi ndlela leyi nga ta tshama nkarhi wo leha eka migodi ya Bitcoin, van’wana va kanakana ngopfu.

Álvaro Trigueros, mukongomisi wa Ndzawulo ya Dyondzo ya Ikhonomi ya Nhlangano wa Salvador wa Nhluvukiso wa Ikhonomi ni Ntshamisano (FUSADES), u byele Deutsche Welle hi 2021 a ku: “Hi ku ya hi vuswikoti bya eneji lebyi vekiweke eEl Salvador, vuhumelerisi bya gezi bya tiko byi le ku pfumaleni. 19,9 wa tiphesente ta eneji leyi tirhisiwaka yi fanele yi nghenisiwa ematikweni mambe.” U engeterile: “Tanihi leswi tiko leri ri nga tiyimeriki, loko Bitcoin a yi ceriwa eEl Salvador, a yi ta vanga ku andza loku tlulaka mpimo ka xilaveko xa gezi naswona tiko ri ta boheka ku nghenisa swo tala ematikweni mambe.”

Hi rona lembe rero, Ricardo Navarro, murhangeri wa NGO ya mbango ya Salvadoran Center for Appropriate Technology (CESTA) u byele POLITICO : “Ndzi le hansi ka mianakanyo ya leswaku Bukele a nga swi twisisi kahle leswi humelelaka eka xiyimo xa eneji,” a hlamusela leswaku a swi ri tano a swi tikombi leswaku vatirhi va le mugodini wa Bitcoin va ta kota ku hetisisa swilaveko swa vona swa gezi hi ku titshega hi tivholkheno ntsena. U engeterile leswaku ku ceriwa ka Bitcoin hi geothermal “hakunene” swi ta rharhanganisa xilaveko.

Hambiswiritano, Erick Chacon , muungameri wa Nhlangano wa Thekinoloji ya swa Timali wa le Salvador ( ASAFINTECH ) u byele Latin America Reports leswaku ntshembo wa xikimi xa “ku hirha vholkheno ya wena” “wu kombisa xivono xo tumbuluxa ni lexi kavanyetaka lexi hlawulekeke xa El Salvador tanihi murhangeri wa misava hinkwayo eka ku amukeriwa ka thekinoloji leyi ha ku sungulaka.” Chacon u hlamuserile leswaku, hambileswi mianakanyo yo tano “eku sunguleni yi nga ha vonakaka yi nga tolovelekanga,” yi “vanga bulo, yi koka nyingiso wa matiko hinkwawo ni ku veka tiko tanihi ndhawu leyi kokaka rinoko ya vuvekisi bya thekinoloji.”

Chacon u engeterile leswaku, loko mianakanyo leyi yi nga si hetiseka, “tidyondzo ta xithekiniki, ta ikhonomi ni ta ku koteka ka mbango ti fanele ti endliwa” leswaku ku tiyisisiwa leswaku swilo swa tiko swi tirhisiwa “hi ndlela leyinene, hi ndlela leyi nga heriki, ni hi ku fambisana ni milawu ya tiko ni ya matiko hinkwawo.”

ASAFINTECH, hi ku ya hi Chacon, yi “khorwisekile leswaku njhekanjhekisano ni nxopaxopo lowu akaka i swa nkoka leswaku El Salvador yi ya emahlweni yi rhangela xifundzha eka thekinoloji ya swa timali ni ku amukeriwa ka Bitcoin.”

Alastair Caithness , Mutsundzuxi wa Migodi ya Bitcoin na mufambisi wa Boom! Yi le ka podcast ya Blockchain , yi hlamuseriwile eka Latin America Reports leswaku ku tirhisiwa ka eneji ya geothermal hi El Salvador ku ceriwa Bitcoin swi nyika “swipfuno na leswo biha.” Caithness u vule leswaku “matimba ya ku hisa ka misava ma tekiwa ma ri lama nga ta tshama nkarhi wo leha, lama tshembekaka ni lama nga onhiki mbango, ma humesa gasi yitsongo leyi vangaka ku hisa ka misava,” a engetela a ku: “Ku hambana ni moya kumbe dyambu, matimba ya ku hisa ka misava ma kumeka vusiku ni nhlikanhi, a ma khumbeki hi ku cinca ka maxelo ni maxelo.”

Hambiswiritano, Caithness u xiyile: “Ku tirhisiwa ka matimba ya ku hisa ka misava eka migodi ya Bitcoin hi ku ya hi ntivo-misava ku pimiwile eka tindhawu leti nga ni ku hisa ka misava loku fikelelaka, to tanihi tindhawu leti nga ni vholkheno kumbe mindzilakano ya tipuleti ta tectonic,” leswi “sivelaka ku tirhisiwa ka yona lokukulu.” Ku engetela kwalaho, u vule leswaku ku fambisiwa ka matimba ya ku hisa ka misava ku ya etindhawini ta le kule ta migodi swi nga durha, “leswi hungutaka ku amukeriwa hi xitalo etindhawini leti nga riki na switirhisiwa swa ku hisa ka misava.”

Ku nga khathariseki mintlhontlho leyi, Caithness u tshemba leswaku “ku laveka loku kulaka ka eneji eka migodi ya crypto, tisenthara ta data, na AI swi tisa nkarhi lowukulu eka eneji ya geothermal ya El Salvador,” ku veka tiko “tani hi mutlangi wa nkoka eka vumundzuku bya migodi ya Bitcoin na ndhawu yo anama ya eneji ya crypto.”

Farbod Esmaeilion , mulavisisi lonkulu eYunivhesiti ya Thekinoloji ya KN Toosi eIran na mutsari-kulobye wa dyondzo ya ku koteka eka vuhumelerisi bya Bitcoin hi eneji ya geothermal, u byele Latin America Reports leswaku eneji ya geothermal i ndlela leyi “tshamisekeke swinene” yo ceriwa ka Bitcoin.

Hambiswiritano, u xiye leswaku ku fanele ku va ni “ku anakanyisisa hi mbango” ku nga si endliwa swikimi swo tano. Exikarhi ka swilo leswi swi tekeriwaka enhlokweni, hi ku ya hi Esmaeilion, i ku koteka ka ku thyakisa mati, loku nga humelelaka hi nkarhi wa ku akiwa ka swihlovo swa geothermal. U vule leswaku ku na khombo ra leswaku “switirhisiwa na thyaka” swi nghena eka swihlovo swa mati swa le kusuhi, ku katsa na mati yo nwa, lawa mimfumo yi faneleke ku ma lawula yi nga si sungula tiphurojeke letikulu ta migodi ya geothermal Bitcoin.

Ntlhontlho wun’wana lowu vangiwaka hi migodi ya Bitcoin ya geothermal i ku kuma tindhawu laha swimilani swa geothermal swi nga akiwaka kona. Esmaeilion u hlamuserile leswaku mimfumo yi fanele ku kuma “tindhawu letinene na letinene ngopfu” eka swibumabumelo leswi, ku tiyisisa leswaku tindhawu tihi na tihi leti nga vaka kona ti le ka mahiselo lama lavekaka eka migodi ya Bitcoin. U engeterile: “Hafu ya xitori lexi yi le hansi ka misava.”

Esmaeilion u tlhele a vula leswaku tihulumendhe ti fanele ku endla “ku anakanyisisa hi ikhonomi,” loko hi xiya leswaku “nhlayo ya le henhla ya vuvekisi” ya laveka tiphurojeke to fana na xikimi xa Bukele xa “hirha vholkheno ya wena” ti nga si sungula ku tirha, ngopfu-ngopfu loko hi xiya leswaku eneji ya ku hisa ka misava ya “durha ngopfu” . ku tlula swin’wana swa moya kumbe swa dyambu.

Hambi leswi Bukele a tshameke a kandziyisa ku tinyiketela ka yena eka ti cryptocurrencies, swi ta vonaka kahle leswaku mfumo wa yena wu tiyimisele no kota ku vekisa mali yo tanihi kwihi eka migodi ya Bitcoin ya geothermal. Hambiswiritano, leswi swi nga cinca loko nkoka wa vuvekisi bya crypto bya tiko wu ya emahlweni wu tlakuka tanihilaha swi endleke hakona eka tin’hweti leti nga hundza.