Iinkqubo zeDPI zinokukhuphela ngaphandle ngokulula abantu ekuthatheni inxaxheba kwimiba ethile yoluntu njengoko kusithiwa bazibandakanya: umbono
Omnye wabayili bezazisi bedijithali baseIndiya uxelele iNgqungquthela ye-DPI yaseSri Lanka ukuba i-Digital Public Infrastructure ivumela oorhulumente ukuba balandelele iimali zabo kwaye ilungile kwiincwadana zokundwendwela zokugonya.
Ukuza kuthi ga ngoku, mhlawumbi uvile nge-wallet yedijithali. Kusenjalo, loo mbono iyandiswa ukuya kwindawo yokutshixa yedijithali enokugcina iinkcukacha zobuqu ezithe chatha ukuze amaqumrhu karhulumente nawabucala afikelele.
Enikela intetho ephambili kwiNgqungquthela ye-DPI yaseSri Lanka [ I- Digital Public Infrastructure ] namhlanje, umseki we-Aadhaar uCTO Srikanth Nadhamuni ugqale i-“ DigiLocker ” yase-Indiya njengomzekelo ukuze ezinye izizwe ziwulandele.
I-DPI inamacandelo amathathu:
EIndiya, iirekhodi kunye neziqinisekiso ngoku zigcinwa kwilokha yedijithali.
NgeDigiLocker, kukho “ iibhiliyoni ezimbini zeebhiliyoni eziqinisekisiweyo eIndiya. Ikhulu elinamashumi amahlanu ezigidi zabantu abasebenzisa ezi lokha ,” utshilo uNadhamuni ngelixa edwelisa iindidi ngeendidi zeerekhodi ezazigcinwe kwezi lokha zedijithali.
Ezi rekhodi kunye neziqinisekiso zibandakanya amakhadi esazisi edijithali , iirekhodi zemfundo, izatifikethi ze-caste, kunye neepasipoti zokugonya , ezokugqibela athi uNadhamuni "zibaluleke kakhulu."
“I-COVID-19, iIndiya yenze ugonyo lwe-COVID ezibhiliyoni ezimbini, kwaye kwafuneka uphathe nje isatifikethi sakho sedijithali kwinqwelomoya. Rhoqo bajonga ikhowudi yakho ye-QR kwaye bathi ulungile, kodwa ukuba bayiqinisekisile ngokwenene, baya kubona ukuba isayinwe ngurhulumente waseIndiya. Ayinakuba sisiqinisekiso somgunyathi. Ibaluleke kakhulu”
I-Srikanth Nadhamuni, iNgqungquthela yeDPI yaseSri Lanka, ngoFebruwari 2025
Akuzange kubekho nasiphi na isiseko senzululwazi sokukhupha okanye ukunyanzelisa iipasipoti zokugonya ezifana nezo umseki we-Aadhaar wayeqhayisa ngazo.
Ngapha koko, "ugonyo" lwe-COVID-19 olusuka kwi-Pfizer aluzange luvavanyelwe ukosulela, kwaye uMbutho wezeMpilo weHlabathi (i-WHO) wade walumkisa ngo-Agasti ka-2021 ukuba izitofu zokugonya "zinokonyusa umngcipheko wokusasazeka kwesifo" kuba "indlela isitofu ngasinye esithintela ngayo usulelo lwe-SARS-CoV-2 kubantu abasesichengeni kusafuneka kuvavanywa."
Umntu owagonywa ngokupheleleyo kwaye wonyuselwa kwi-max kungenzeka ukuba asasaze i-COVID njengomntu ongakhange afumane i-jab enye - ukuba uyakholelwa ukuba amabali asemthethweni ahlala etshintsha-njengokubaluleka kokungena ekuhlaleni, eyayingomnye umthetho owenziweyo owawungenasiseko sesayensi.
Ke, yintoni enye iDPI DigiLocker eyilungele?
NgokukaNadhamuni, ukunyanzela abemi ukuba badibanise isazisi sabo sedijithali kwabasemagunyeni berhafu " kuvumele urhulumente ukuba alandelele ngcono imisebenzi yezemali yabantu ."
Ukulandelela imisebenzi yezemali yomntu kuthiwa kunciphisa ukuphepha irhafu, ebiyingxaki yembali eIndiya, kodwa oko kuthetha ukuba urhulumente wazi yonke into malunga nokuthenga kwakho, ukuthengisa, kunye nemikhwa yokonga.
Nge-Central Bank Digital Currency ( i-CBDC ) ebizwa ngokuba yi-e-rupee okanye i-rupee yedijithali endleleni e-Indiya, urhulumente uya kukwazi ukuhlawula ngokuzenzekelayo ummi ngokuthatha imali ngokuthe ngqo kwi-wallet yabo yedijithali, phezu kwezinye iimpawu ezicwangcisiweyo, ezifana nokubeka imihla yokuphelelwa yisikhathi kwi-CBDC ngokwayo.
"Ukudityaniswa okunyanzelekileyo kwe-Aadhaar [inkqubo ye-ID yedijithali] kunye ne-PAN [inkqubo yerhafu yengeniso] ivumele urhulumente ukuba alandelele ngcono imisebenzi yezemali yabantu"
I-Srikanth Nadhamuni, iSamithi yeDPI yaseSri Lanka [isilayidi], ngoFebruwari 2025
KuNadhamuni, ukufikelela ngokulinganayo luphawu oluphambili lwe-DPI, kwaye oko kuthetha ukuba akufuneki ube nokufunda ukuze uthathe inxaxheba kwinkqubo ebulela kwinkqubela phambili kwi-AI yokuvelisa.
“ Namhlanje, nge-Generative AI […] iyamangalisa into abanokuyenza. Umntu ongafundanga onokukufumanisa kunzima ukwenza ibhanki angakwazi ukwenza ibhanki ngokuthetha nencoko ,” yatsho i-Aadhaar CTO.
“ Umntu ohluphekayo osuka kwilali angathetha norhulumente ngencoko kwaye abuze imibuzo kwaye abone ukuba zeziphi izibonelelo abanokuzifumana ,” wongeze watsho.
Yintoni ebaluleke ngaphezu kokufundisa abantu ukufunda? Ukufumana abantu abangafundanga ukuba banxibelelane neebhanki nge-AI chatbots!
Lo ngomnye umzekelo wento umseki weQonga lezoQoqosho lweHlabathi (WEF) uKlaus Schwab ayibiza ngokuba “ Ixesha lobuNgqondo ,” apho oomatshini beba krelekrele ngakumbi kwaye abantu bafumane i-dumber.
"Iminyaka yobukrelekrele iyayitshintsha indlela esinxibelelana ngayo - sobabini kunye nehlabathi elisijikelezileyo," wabhala uSchwab kwiposti yebhlog kunyaka ophelileyo.
"Amaqonga aqhutywa yi-AI sele eqala ukulamla uninzi lonxibelelwano lwethu, nokuba kunge-algorithms yemidiya yoluntu ethatha isigqibo malunga nokuba yintoni umxholo esiwubonayo okanye abancedisi ababambekayo abalawula iishedyuli zethu kunye nokusebenzisana," wongeze watsho.
Iinkonzo zoguqulo kunye nonxibelelwano lwencoko lwabantu abangaziyo ukufunda nokubhala zingaluncedo kakhulu, kodwa kwangaxeshanye, azibakhuthazi abantu abangafundanga ukuba bafunde.
“Xa ugonyo kufuneka lwenzeke, urhulumente wakha iqonga le-COVID, elavumela iIndiya ukuba libe nogonyo oluzibhiliyoni ezi-2.5 kwiminyaka emibini […] Ufumene isatifikethi sokugonya ngexesha lokwenyani, kwaye ungasibonisa naphi na apho ubusiya eIndiya okanye phesheya […]
Nandan Nilekani, iNgqungquthela ye-B20 yaseIndiya, kweyeThupha yowama-2023
Amazwi kaNadhumani kwiNgqungquthela ye-DPI yaseSri Lanka angqinelana nalawo omnye umakhi we-Aadhaar, uNandan Nilekani, owaxelela iNgqungquthela ye-B20 yaseIndiya ngo-2023 ukuba isitakhi se-DPI saseIndiya sasilungile ekusekweni iipasi zokugonya, ukuqokelela irhafu, ukuhlawulwa okuzenzekelayo, ukulungelelaniswa kwemozulu, kunye noqoqosho olujikelezayo.
Ngaphambili, uNilekani uxelele i-International Monetary Fund (IMF) ukuba " izixhobo zehlabathi elitsha " kukuba wonke umntu kufuneka abe ne-ID yedijithali, i-smartphone, kunye ne-akhawunti yebhanki, kwaye yonke into yakhiwe phezu kwayo.
ISri Lanka DPI Summit iqala ngoFebruwari 5-6.
Ngelixa kukho izibonelelo ezininzi kwi-DPI, ezifana nokwabelana ngokungenamthungo kweenkcukacha kunye neerekhodi kunye neentlawulo ezikhawulezayo, ezi nkqubo zedijithali zinokukhuphela ngaphandle abantu ekuthatheni inxaxheba kwiinkalo ezisisiseko zoluntu njengoko kusithiwa zibandakanywe.
UTim Hinchliffe , Umhleli, Unxibelelwano