Niyə təbii dil kodlaşdırması hər kəs üçün deyil - hələ

Fevral, 2025-ci ildə Düz İngilis Kodlaşdırmasının Hazırkı Vəziyyəti

Giriş

Təsəvvür edin ki, kompüterinizə “Mənə proqram yaradın” təlimatını verin və onun reallaşmasına baxın – heç bir gizli sintaksis və ya təkmil təlim tələb olunmur. Bu təbii dil kodlaşdırmasıdır (NLC): süni intellekt gündəlik ingilis dilini funksional koda çevirir. 2025-ci ilin fevral ayına qədər GitHub Copilot təxmin edilən 2 milyon tərtibatçı üçün əlçatan olan 2000 aylıq kod tamamlamalı pulsuz səviyyə təklif edərək ödənişə rəhbərlik edir – 2024-cü ildə 1,5 milyondan bir sıçrayış.[ GitHub Kopilotu - Vikipediya ] Kursor, Cursor, Pushablev, Boldsurf, Lo, Windsurf kimi yeni alətlər qoşuldu, əlçatanlıq və səmərəliliyin sərhədləri. Bununla belə, bu sürətə baxmayaraq, NLC çoxları üçün əlçatmaz olaraq qalır. Bu platformaları özüm sınaqdan keçirərək, onların güclü və çatışmazlıqları ilə birbaşa qarşılaşdım. Bu məqalə NLC-nin hazırkı imkanlarını, onun davamlı maneələrini və qarşıdakı yolu araşdırır.

2025-ci ildə Təbii Dil Kodlaşdırması Nədir?

Təbii dildə kodlaşdırma istifadəçilərə sadə dildə əmrlər verməyə - "bu siyahını çeşidləməyə" və dərhal icra olunan kodu qəbul etməyə imkan verir. GitHub Copilot, indi əsas istifadə üçün pulsuz və Pro səviyyəsi üçün ayda $10, ekosistemi lövbər edir və Visual Studio Koduna mükəmməl inteqrasiya edir. Onun qəbulu, çox güman ki, 2025-ci ilin əvvəlinə qədər 2 milyon tərtibatçını ötüb və əvvəlki illərdə sənədləşdirilmiş 55% məhsuldarlıq artımına əsaslanır.[ Microsoft-un bir milyondan çox ödəniş edən Github Copilot istifadəçisi var | ZDNET ] Yaranan alətlər mənzərəni yaxşılaşdırır:

• Kursor : ayda $20, "todo proqramı yaradın" kimi göstərişlərdən çox fayllı layihələr yaradır.

• Windsurf : Codeium-dan azaddır, kodlaşdırma nümunələrini dəqiqliklə proqnozlaşdırır.

• Sevimli : ayda $15, yeni başlayanlar üçün proqram yaratmağı asanlaşdırır - "viktorina tərtib etmək" sürətli nəticələr verir.

• Bolt : Pulsuz, brauzer əsaslı, anlarda tam yığın prototipləri təqdim edir.

• Cline : $5/ay VS Code genişləndirilməsi, skriptlərə qeyri-müəyyən girişləri dəqiqləşdirir.
  

  
  

  Qabaqcıl AI modelləri ilə təchiz edilmiş bu alətlər universal kodlaşdırma girişi ambisiyalarını gücləndirir, lakin hələ də əhəmiyyətli maneələr qalır.

Universal övladlığa götürmə yolunda davamlı maneələr

Bu yeniliklərlə belə, NLC problemlər yaradır:

Dildə qeyri-müəyyənlik

Təbii dilin nüansları çox vaxt süni intellektə yol açır. Kursordan “tətbiqimi yeniləməyi” xahiş edəndə o, əl ilə düzəlişlər tələb edən uyğunsuz modulu dəyişdirdi. 2023-cü ildə Stanford tədqiqatı göstərdi ki, süni intellekt tərəfindən yaradılan kodun təxminən 40%-də göstərişlərdə dəqiqlik olmadıqda incə səhvlər var – bu problem 2025-ci ildə hələ də göz qabağındadır.[ Natural Language Programming - GeeksforGeeks ] Təcrübəli tərtibatçılar bu cür nəticələri tənzimləyə bilər, lakin yeni başlayanlar effektiv şəkildə davam etmək üçün fikirlərə malik deyillər.

Tələb olunan ilkin bilik

NLC alətləri öz çıxışlarından tam istifadə etmək üçün kodlaşdırma konsepsiyalarının əsaslı şəkildə mənimsənilməsini tələb edir. Mən Lovable-a “əsas kalkulyator yaradın” əmrini verəndə o, aşağıda göstərildiyi kimi toplama, çıxma, vurma və bölmə kimi əməliyyatlar üçün düymələri özündə əks etdirən istifadəçi interfeysi ilə tam funksional veb əsaslı kalkulyator proqramı hazırladı.

Təsirli olsa da, proqram əsas arifmetikanı problemsiz idarə edirdi, lakin o, interfeysi sıradan çıxara və ya gözlənilməz nəticələr verə bilən hərflər və ya xüsusi simvollar kimi qeyri-rəqəm daxiletmələri üçün səhvlərin idarə edilməsindən məhrum idi. Bu boşluqları tanımaq TypeScript, React və dövlət idarəçiliyini başa düşməyi tələb edirdi. “Dəyişənlər”, “funksiyalar” və ya “komponentlər” haqqında məlumatı olmayan yeni başlayanlar bu kodu qiymətləndirmək, sazlamaq və ya təkmilləşdirmək üçün mübarizə aparır və onların Lovable məhsulunu effektiv şəkildə uyğunlaşdırmaq imkanlarını məhdudlaşdırır.

Mürəkkəblik və Sazlama Problemləri

Mürəkkəb tapşırıqlar hətta qabaqcıl alətlərlə də NLC-nin məhdudiyyətlərini ortaya qoyur. Mən Boltdan “Python-da istifadəçi məlumatlarını əldə etmək üçün REST API son nöqtəsi yaratmağı” təklif edəndə o, iki son nöqtəsi olan funksional Flask əsaslı veb tətbiqi yaratdı: biri bütün istifadəçiləri ( /api/users ) və digəri isə xüsusi istifadəçi üçün ( /api/user/<user_id> ) əldə etmək üçün. Çıxışa aşağıda göstərildiyi kimi nümunə istifadəçi məlumatları, JSON cavabları və əsas səhvlərin idarə edilməsi daxildir.

Bununla belə, proqram problemlə üzləşdi: Bolt Flask kimi asılılıqları qeyri-müəyyən buraxaraq xəta ilə işarələnmiş (qırmızı “X”) requirements.txt faylını yarada və ya konfiqurasiya edə bilmədi. Bu nəzarət API-ni işlək hala gətirmək üçün əl ilə müdaxilə tələb edir - Flask ( pip install flask ) quraşdırmaq və fayl yaratmaq. Təcrübəli tərtibatçılar bunu tez bir zamanda həll edə bilərlər, lakin asılılığın idarə edilməsi və ya Flask quraşdırma haqqında biliyi olmayan yeni başlayanlar keçilməz maneə ilə üzləşirlər. Bu boşluq, hətta alətlər tam həllər təqdim edərkən belə, NLC-nin əsas texniki təcrübəyə etibar etdiyini vurğulayır.

Təcrübəli tərtibatçılar bu cür nəzarətdən çıxdıqları üçün məyus olurlar, yeni başlayanlar isə keçilməz sazlama maneəsi ilə üzləşirlər. Stack Overflow-un 2024-cü il Tərtibatçı sorğusu göstərdi ki, peşəkar tərtibatçıların 45%-i süni intellekt alətlərinin mürəkkəb tapşırıqların öhdəsindən gəlməsində qeyri-adekvat və ya çox qeyri-adekvat olduğuna inanır, bu tendensiyanın 2025-ci ilə qədər, xüsusən Bolt və Cline kimi alətlərlə davam edəcəyini müşahidə etmişəm.[ Stack Overflow 2024 Developer Survey ]

Tərtibatçı Üstünlükləri və Etik Mülahizələri

Təcrübəli tərtibatçılar üçün NLC təkrarlanan tapşırıqları asanlaşdırır - Windsurf-un proqnozlaşdırıcı xüsusiyyətləri testləri sürətləndirir, Boltun prototipi vaxta qənaət edir. Bununla belə, məhdudiyyətlər davam edir. Cline ilə təcrübəm səssizcə uğursuz olan bir skript verdi və əl ilə yenidən yazmağa məcbur etdi - təkrarlanan məyusluq.

Etik narahatlıqlar da böyük görünür. GitHub Copilot-un ictimai repozitoriyalara erkən etibarı əqli mülkiyyət mübahisələrinə səbəb oldu.[ Copilot IP Controversy - The Verge ] 2025-ci ildə Bolt replikasiyanın qarşısını almaq üçün nəticələrin əhatə dairəsini müəyyənləşdirərək buna qarşı çıxır, Lovable isə orijinallığı təmin etmək üçün seçilmiş məlumat dəstlərindən istifadə edir. Bu tədbirlər riskləri azaldır, baxmayaraq ki, kodun sahibliyi ilə bağlı daha geniş hüquqi aydınlıq hələ də müəssisənin qəbulu üçün mühüm amildir.

2025-ci ildə İrəli Yol

Cari NLC alətləri irəliləyiş siqnalı:

• Təkmilləşdirilmiş Dəqiqlik : Windsurf-un Flow xüsusiyyəti qeyri-müəyyən girişləri sonrakı suallarla aydınlaşdırır.
• Sadələşdirilmiş Giriş : Lovable-ın tətbiqə əsaslanan interfeysi mürəkkəb IDE-lərdən yan keçir.
• İxtisaslaşdırılmış Dəstək : Kursorun səhv aşkarlama bayraqları proaktiv şəkildə problem yaradır.
  Bu irəliləyişlər bölünməni daraltsa da, universal övladlığa götürmə sonrakı təkmilləşdirmə və istifadəçi təhsilindən asılıdır.

Nəticə və Fəaliyyətə Çağırış

Təbii dil kodlaşdırması 2025-ci ildə inkişaf edir - milyonlarla tərtibatçı onun səmərəliliyindən istifadə edir, lakin universal əlçatanlıqdan geri qalır. Qeyri-müəyyənlik, lazımi bilik və sazlama mürəkkəbliyi çoxunu istisna edir, etik çərçivələr isə təkamül edir. Tərtibatçılar məhsuldarlığı artırmaq, süni intellektdəki boşluqları aradan qaldırmaq üçün bacarıqları təkmilləşdirmək üçün Kursor və ya Bolt kimi alətləri birləşdirməlidirlər. Başlayanlar seçim qarşısındadır: təməl biliklərə yiyələnmək və ya əlavə sadələşdirməni gözləmək.

"Məsələ süni intellektin kodlaşdırmanı dəyişib-dəyişdirməməsində deyil - onun artıq var. Əsl problem? Biz onun gələcəyini formalaşdırmaqdansa, formalaşdırmağı təmin etməkdir."

İstinadlar

• GitHub Kopilotu - Vikipediya – 2024-cü ilin tendensiyalarına əsasən 2025-ci il qəbulu.
• Microsoft-un bir milyondan çox ödənişli Github Copilot istifadəçisi var | ZDNET – 55% məhsuldarlıq statistikası.
• Təbii Dil Proqramlaşdırması - GeeksforGeeks – 40% səhv dərəcəsi, AI təlim konteksti.
• Stack Overflow 2024 Developer Survey – 45% mürəkkəb tapşırıq çətinliyi.
• Copilot IP Controversy - The Verge - Etik kontekst.

Müəllif haqqında: Mən Jay Thakur, Microsoft-da Baş Proqram Mühəndisi, AI Agentlərinin transformativ potensialını araşdırıram. Amazon, Accenture Labs və indi Microsoft-da süni intellekt həllərinin yaradılması və genişləndirilməsi üzrə 8 ildən çox təcrübəmlə Stanford GSB-dəki təhsilimlə birlikdə texnologiya və biznesin kəsişməsinə unikal perspektiv gətirirəm. Mən özümü təsirli məhsulların yaradılmasına diqqət yetirməklə, süni intellektin hamı üçün əlçatan olmasına - yeni başlayanlardan tutmuş ekspertlərə qədər özümü həsr edirəm. Natiq və başlanğıc məsləhətçisi kimi mən AI agentləri, GenAI, LLM-lər, SML-lər, məsul AI və inkişaf edən AI mənzərəsi haqqında fikirləri bölüşürəm. Linkedin -də mənimlə əlaqə saxlayın