Vumaki lebyi pfulekeke eka vumaki bya tisisiteme leti hangalasiweke eka Vukorhokeri bya Webu bya Amazon (AWS) byi simekile swipimelo leswintshwa swa vukorhokeri bya vukorhokeri na ku ringaniseriwa ka sisiteme. Ehansi ka vurhangeri bya Vignesh Natarajan, muendli wa xiyimiso xa ntirho lowu hangalasiweke wa ndzhundzunuko u hundzule ndlela leyi ku tirhisiwa ka datha ya xikalo lexikulu ku khomiwaka ha yona, a kuma ku xiximiwa hi ku tirhisa patent leyi pfumeleriweke hi USPTO na ku veka swipimelo leswintshwa swa vumaki bya khomphyuta ya le mapapa.
Eka xisekelo xa vutumbuluxi lebyi a ku ri ntlhantlho wo saseka eka ntlhontlho lowu rharhanganeke: ku lulamisa madzana ya timiliyoni ta mintirho leyitsongo, yin’wana ni yin’wana yi ri ti- megabyte ti nga ri tingani ntsena hi vukulu, leyi a yi lava ku cinca ni ku hlela. Endlelo ra ndhavuko ro khoma vholumo yo tano a ri ta va ri tumbuluxe swiphiqo swa nkoka swa sisiteme ya le henhla na ku lulamisa. Hambiswiritano, endlelo ra vutumbuluxi ra Vignesh ri nghenise sisiteme ya ku cinca ya "zero-knowledge" leyi nga hlanganisaka mintirho leyi yitsongo eka swiphemu swa tigigabyte to tala leswi lawulaka swinene handle ko hlaya leswi nga endzeni ka swona, ku tirhisa endlelo ro rharhangana ro hunguta mepe.
Ku humelela loku ka vumaki ku tisile ku vuyeriwa loku hlamarisaka ka vukorhokeri, ku hunguta ku tirhisiwa ka sisiteme hi tioda to tala ta vukulu. Vuswikoti bya xitshunxo byo tirhisa datha handle ko fikelela swilo leswi nga endzeni ka ntirho a byi antswisanga matirhelo ntsena kambe byi tlhele byi ndlandlamuxa vuhlayiseki na ku tirhisiwa ka switirhisiwa - ku humelela lokukulu eka vumaki bya khomphyuta ya le mapapa. Endlelo ra vutumbuluxi eka xiyimiso xa ntirho na ku cinca ri kombisile hilaha dizayini ya sisiteme leyi anakanyisisiweke yi nga hlulaka hakona mintlhontlho ya xithekiniki leyi vonakaka yi nga hluriwi loko yi ri karhi yi hlayisa vutshembeki bya datha na vukorhokeri bya vukorhokeri.
Vuyelo bya vutumbuluxi lebyi byi tlula swinene ku humelela ka xithekiniki ka xihatla. Hi ku rhurhela hi ndlela leyi humelelaka sisiteme ya ndzhaka eka paradigm leyintshwa ya vumaki, ntirho wa Vignesh wu kombisile hilaha vurhangeri bya xithekiniki bya maqhinga byi nga fambisaka ku cinca loku hundzulaka eka tisisiteme ta xikalo xa mabindzu. Patent leyi nga humelela yi kandziyisa nkoka wa ku hoxa xandla loku eka thekinoloji ya tisisiteme leti hangalasiweke naswona yi kombisa ku tinyiketela ka AWS ku susumeta mindzilakano ya vuswikoti bya khomphyuta ya le mapapa.
Ku humelela ka phurojeke leyi ku huma eka vutshila lebyi dzikeke bya Vignesh eka tisisiteme leti hangalasiweke na tikhomphyuta ta le mapapa, leti seketeriweke hi Master’s eka Sayense ya Tikhompyuta ku suka eYunivhesiti ya Mfumo ya Arizona. Endlelo ra yena eka dizayini ya sisiteme yo rharhangana ri kombisa ku twisisa loku heleleke ka vumaki lebyi nga ringanisiwaka na ku tirhisiwa ka switirhisiwa hi ndlela leyinene, leswi hlanganisiweke na vutivi bya ku tirhisiwa lebyi tirhaka lebyi tiyisisaka leswaku swintshuxo swi tisa nkoka wa bindzu lowu pimiwaka.
Vuxongi bya xitshunxo xa vumaki byi le ka ku olova ka xona: hi ku hundzula xiphiqo xa ku tirhisa mintirho yo tala leyitsongo ku va swiphemu leswikulu leswi lawulaka handle ko fikelela datha leyi nga ehansi, sisiteme yi fikelerile ku vuyeriwa ka vukorhokeri loku nga si tshamaka ku va kona loko yi ri karhi yi hlayisa vuhlayiseki bya datha. Endlelo leri ra "zero-knowledge" ri yimele ku cinca ka paradigm eka ndlela leyi tisisiteme ta vukorhokeri bya datha ta xikalo lexikulu ti nga endliwaka no tirhisiwa ha yona.
Loko hi languta emahlweni, switandzhaku swa vutumbuluxi lebyi bya vumaki swi anama swinene ku tlula AWS. Loko tinhlengeletano emisaveni hinkwayo ti lwisana na mintlhontlho leyi fanaka eka ku lulamisiwa ka datha na ku ringanisa sisiteme, ntirho wa Vignesh wu tirha tanihi pulani ya swintshuxo leswi tirhaka kahle, swa vutumbuluxi. Ku ya emahlweni ka yena ku kongomisa eka ku aka tisisiteme leti nga ringanisiwaka, leti tiyeke, leswi hlanganisiweke na ku tinyiketela eka vuleteri, swi tiyisisa leswaku nkucetelo wa yena eka vumaki bya tisisiteme leti hangalasiweke wu ta va na nkucetelo lowu nga heriki eka sekithara hinkwayo ya thekinoloji.
Ku humelela loku ku kombisa xikombiso xa hilaha vurhangeri bya xithekiniki bya maqhinga, loko byi hlanganisiwa na vutshila byo enta bya vumaki, byi nga hundzulaka tisisiteme ta ndzhaka ku va swintshuxo swa manguva lawa, leswi tirhaka kahle. Loko sekithara ya thekinoloji yi ya emahlweni yi hluvuka no langutana na mintlhontlho leyi yaka yi rharhangana eka vukorhokeri bya datha na ku ringanisa sisiteme, endlelo ra vutumbuluxi bya Vignesh eka vumaki bya tisisiteme leti hangalasiweke ri yime tanihi vumbhoni bya matimba ya ku tlhantlha swiphiqo hi vutumbuluxi na vutshila bya xithekiniki.
Ku humelela ka phurojeke leyi ku na switandzhaku swo anama eka vumundzuku bya khomphyuta ya le mapapa na tisisiteme leti hangalasiweke. Yi kombisa hilaha ku ehleketa hi vutumbuluxi, ku hlanganisiwa na vutshila byo enta bya xithekiniki, swi nga tlhantlhaka mintlhontlho yo tika loko ku ri karhi ku tumbuluxiwa swivandlanene leswintshwa swa ku antswisiwa ka sisiteme. Loko tinhlengeletano ti ya emahlweni ti rhurhela eka swintshuxo leswi simekiweke eka mapapa na ku lwisana na swilaveko leswi andzaka swa vukorhokeri bya datha, milawu na tindlela leti tumbuluxiweke eka phurojeke leyi ti nyika vutivi bya nkoka eka vutumbuluxi bya vumaki bya nkarhi lowu taka.
Malunghana na Vignesh Natarajan
Murhangeri wa thekinoloji wo hlawuleka loyi a hlawulekeke eka tisisiteme leti hangalasiweke na tikhomphyuta ta le mapapa, Vignesh Natarajan u ti simekile tanihi matimba ya vutumbuluxi eka vumaki bya tisisiteme ta xikalo xa mabindzu. Hi Master’s eka Sayense ya Tikhompyuta ku suka eYunivhesiti ya Mfumo ya Arizona, u tisa vutivi lebyi dzikeke bya thiyori lebyi hlanganisiweke na vutshila byo tirhisa lebyi tirhaka eka mintlhontlho ya thekinoloji leyi rharhanganeke. Ntirho wa yena wo pfula ndlela eka tisisiteme leti hangalasiweke wu n’wi endle a kuma patent ya le United States, ku lemuka ku hoxa xandla ka yena eka ku yisa emahlweni vumaki bya tikhompyuta ta le mapapa. Eka ntirho wa yena hinkwawo, Vignesh u kombisile vuswikoti byo hlawuleka eku dizayineni na ku tirhisa tisisiteme leti ringaniseriwaka, leti tiyeke leti tisaka nkoka wa bindzu lowu pimiwaka. Ku tinyiketela ka yena eka vuleteri na ku avelana vutivi ku ya emahlweni ku kucetela xitukulwana lexi landzelaka xa vampfampfarhuti va tisisiteme leti hangalasiweke, kasi ku kongomisa ka yena eka swintshuxo leswi tirhaka, leswi tirhaka kahle swi fambisa vutumbuluxi eka khomphyuta ya le mapapa na vumaki bya tisisiteme leti hangalasiweke.
Xitori lexi xi hangalasiwile tani hi nkandziyiso hi Kashvi Pandey ehansi ka HackerNoon’s Business Blogging Program. Dyondza swo tala hi nongonoko lowu
